Stichting Houtense Hodoniemen

Onderzoekt straatnamen, boerderijen, onroerend goed en adellijke families in Houten en omgeving

Afgeronde onderzoeken

Afbeelding van een bezoekster in de studiezaal van de Gemeentelijke Archiefdienst (GAU, Alexander Numankade 199) te Utrecht op maandag 8 januari 1996. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 823976. Afbeelding van een bezoekster in de studiezaal van de Gemeentelijke Archiefdienst (GAU, Alexander Numankade 199) te Utrecht op maandag 8 januari 1996. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 823976.



In de afgelopen 9 jaar dat Stichting Houtense Hodoniemen (SHH) onderzoek deed hebben we al verschillende lanen en wegen onderzocht en heb deze onderzoeken ook afgerond. De volgende wegen heeft SHH onderzocht en op basis daarvan hebben een artikel geschreven waaronder over de: Oude Mereveldseweg, Mereveldseweg (Utrecht, Bunnik), Heerlijkheidspad (Heemstede), de straten van de Houtense nieuwbouwwijk Castellum, de straten van het woon / winkelgebied Het Rond, de straten van de wijk Tiellandt en de weg de Doornkade. De artikelen komen op de lange termijn op deze website te staan.

Hieronder volgt een korte beschrijving van de onderzochten wegen.


Gezicht in de studiezaal van de Gemeentelijke Archiefdienst Utrecht (Alexander Numankade199) te Utrecht in 1968. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 80290. Gezicht in de studiezaal van de Gemeentelijke Archiefdienst Utrecht (Alexander Numankade199) te Utrecht in 1968. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 80290.


  

Afbeelding van de studiezaal beeld van Het Utrechts Archief (Alexander Numankade 199) op vrijdag 17 maart 2000, met enkele bezoekers die tekeningen uit het archief van de Nederlandse Spoorwegen bekijken; rechts de medewerker van het archief Harold Kettlitz. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843475. Afbeelding van de studiezaal beeld van Het Utrechts Archief (Alexander Numankade 199) op vrijdag 17 maart 2000, met enkele bezoekers die tekeningen uit het archief van de Nederlandse Spoorwegen bekijken; rechts de medewerker van het archief Harold Kettlitz. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 843475.


  

Onderzochten wegen

Woon / winkelgebied Het Rond (Houten Noord) (25 maart 2019)

Luchtfoto gezien vanuit het noordwesten met het Onderdoor, Station Houten, College De Heemlanden, busstation Houten en De Slinger. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V.. Luchtfoto gezien vanuit het noordwesten met het Onderdoor, Station Houten, College De Heemlanden, busstation Houten en De Slinger. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V..



Diverse straten in het woon- en winkelgebied van Het Rond aan de oost- en westkant van de spoorlijn Utrecht - 's-Hertogenbosch hebben een relatie met hun geografische ligging of beroepen.

De straatnamen van De Slinger en De Raat. Hebben een link naar de naam van het Imkerspark gelegen in Houten Noordwest. De Slinger komt van het slingeren van de honing uit de bijenraat door de imker. De Raat komt van de honingraten van de bij.
Ook is er voor de naam Imkerpark gekozen omdat een imker een uitstervend beroep is in ons land. Net zoals ervoor de naam Kooikerspark is gekozen.


Zicht op het Achterom met rechtsboven het winkelcentrum aan de Stellingmolen en Kruitmolen gebouwd in 2008-2011 met middenonder het Kooikerspad in 2016. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V.. Zicht op het Achterom met rechtsboven het winkelcentrum aan de Stellingmolen en Kruitmolen gebouwd in 2008-2011 met middenonder het Kooikerspad in 2016. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V..



De straatnamen Het Wed, De Beun en De Fuik verwijzen tezamen met de naam van het Kooikerspark naar de relatief lage ligging van Houten Noordoost.
Laag land betekend in Nederland ook regelmatig nat land. Wat weer watervogels en vissen aantrekt.


Winkecentrum Het Rond opgeleverd in april 1984 met rechts het Schonenburgseid en Schonenburgspad. Met linksboven de buurt De Hagen in 2016. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V.. Winkecentrum Het Rond opgeleverd in april 1984 met rechts het Schonenburgseid en Schonenburgspad. Met linksboven de buurt De Hagen in 2016. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V..



Een Wed is een doorwaadbare plaats in een rivier. Een Beun is een bak waar vis in bewaard wordt of wordt opgevangen. Een Fuik is en net gespannen in een beek of sloot waar de vis in zwemt en er vervolgens niet meer uit kan.
Een Kooiker is een persoon die eenden houdt en ze vervolgens slacht voor consumptie.

Begin jaren tachtig van de twintigste eeuw waren de eerste namen van het Kooikerspark en het Imkerspark, De Kooiker en De Imker. Maar omdat deze namen niet echt leefde binnen de Houtense bevolking werd er Kooikerspark en Imkerspark van gemaakt.


Zicht op winkelcentrum Het Rond en omgeving tijdens een donderdagse markt. Met linksboven het busstation Houten en middenonder de buurt De Molen en De Gilden. Rechtsboven het Onderdoor gezien uit noordoostelijke richting in 2016. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V.. Zicht op winkelcentrum Het Rond en omgeving tijdens een donderdagse markt. Met linksboven het busstation Houten en middenonder de buurt De Molen en De Gilden. Rechtsboven het Onderdoor gezien uit noordoostelijke richting in 2016. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V..



  Het Houtensepad van Utrecht naar Houten (11 maart 2017)

Het Houtensepad in noordwestelijke richting gezien in 1784. Naar een tekening van Jan van Hiltrop. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 36236. Het Houtensepad in noordwestelijke richting gezien in 1784. Naar een tekening van Jan van Hiltrop. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 36236.



Met het onderzoeken van het Houtensepad is SHH een tijdje bezig geweest. Veel Utrechtse geschiedkundigen schrijven vrijwel altijd in hun boeken dat het Houtensepad, in vroegere tijden ook wel Houtensche Zandpad geheten, in de jaren omstreeks 1630 en 1632 is aangelegd in opdracht van de Provinciale Staten van Utrecht.

Dit is maar ten dele waar. Na het bestuderen van het Houtensepad in Utrecht Tolsteeg/Klein Kovelswade kwamen wij na het zien van de kadasterkaart van 1832 erachter dat het pad dwars door de verkaveling heen loopt in het gebied. Iets dat erop duidt dat het pad ontstaan is na de verkavelingen omstreeks 1100 - 1130.

Na veel denkwerk en bronnenonderzoek en contact te hebben gehad met de historicus Ad van Ooststroom gaf hij ons de bron waarin 1479 al wordt geschreven over het Houtense Zandpad in Tolsteeg/Klein Kovelswade.


Gezicht vanaf het Houtensepad buiten Utrecht in de richting van de stad, uit het zuiden. In de periode 1790-1810. Naar een tekening van J.E. van Muyden. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 30172. Gezicht vanaf het Houtensepad buiten Utrecht in de richting van de stad, uit het zuiden. In de periode 1790-1810. Naar een tekening van J.E. van Muyden. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 30172.



Vanuit ons oogpunt kunnen wij zeggen dat het zandpad voor 3 gedeelten is aangelegd door de Provinciale Staten van Utrecht in de 17e eeuw. Namelijk het eerste gedeelte tussen de Waijensedijk in Oud Wulven en de Wulfsedijk in Houten.

Het tweede gedeelte ten zuidoosten van boerderij Den Oord bij de Geersloot tot aan de Burgemeester Wallerweg. En het derde gedeelte ten zuidoosten van kasteel Schonauwen tot aan de Korte Uitweg bij de Jonkheer Ramweg wat wij kennen als De Trip.

Bij alle 3 deze tracés zie je dat er menselijke invloed in het spel is geweest. Het tracé van het zandpad volgt namelijk de grenzen van de vroeger perceleringen en de kopse kanten van de percelen.


Gezicht op het Houtensepad te Utrecht, met rechts de boerderij Groenlust (Houtenseweg 222) in oktober 1966. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 31379. Gezicht op het Houtensepad te Utrecht, met rechts de boerderij Groenlust (Houtenseweg 222) in oktober 1966. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 31379.



Deze categorie, het Houtensepad beschouwd SHH als een veel groter gedeelte. Wij plaatsen het namelijk in de categorie 'toeleidende wegen' waar ook de vroegere provinciale verbindingen onder vielen; Utrecht - Schalkwijk - Culemborgs Veer en de verbinding Utrecht - Houten - Beusichems Veer.

Dus er valt meer te onderzoeken dan alleen het Houtense Zandpad, Zoals de naamgeving, verleggingen, afsluitingen en onttrekkingen en overneming door andere overheidsorganen. Maar ook bijzondere gebeurtenissen uit het verleden spelen hierin een belangrijke rol.

De bovengenoemde onderwerpen onderzoeken wij dus als het gaat om de twee Utrechtse verbindingen met het Culemborgs Veer en Beusichems Veer. Het Houtensepad is daar een onderdeel van.



De Koppeldijk en Rijndijk in Nieuwegein, Houten en Utrecht Tolsteeg/Klein Kovelswade (11 maart 2017)

De oudst bekende kaart uit het jaar 1595 met daarop ingetekend de Koningsweg met Kovelaarsbrug en de Koppeldijk. Met rechtsonder Utrecht stad en midden bovenaan Houten ingetekend. Bron: Het Utrechts Archief, 222 (kaartboek kapittel St. Jan). De oudst bekende kaart uit het jaar 1595 met daarop ingetekend de Koningsweg met Kovelaarsbrug en de Koppeldijk. Met rechtsonder Utrecht stad en midden bovenaan Houten ingetekend. Bron: Het Utrechts Archief, 222 (kaartboek kapittel St. Jan).



Met de Koppeldijk en Rijndijk ben ik van alle wegen in Nieuwegein Oost en Houten West het langst bezig geweest met onderzoeken. De dijk vormde eeuwen lang en nog steeds de grens met de gemeente Houten met Nieuwegein Jutphaas en noordelijker gelegen met Houten/De Koppel/Oud Wulven en het Utrechtse Tolsteeg/Klein Kovelswade.

Deze laatst genoemde werd gescheiden door de Rijndijk die voor het huidige beeld dwars door de Utrechtse wijk Lunetten liep. De Rijndijk behoorde bij Utrecht en het ten oosten gelegen land en de Oud Wulverbroekwetering bij Houten tot aan 1 januari 1954. De Rijndijk in 1835 ook nog wel Koppeldijk genoemd was een landweg van zeer slechte kwaliteit.

De Koppeldijk sloot in het noorden aan op de Koningsweg om verder naar het zuiden te lopen tot aan kasteel Heemstede bij de polder Klein Vuilcop. Wat nu dus Rijndijk heet liep ten westen van de Oud Wulverbroekwetering en volgde de loop van deze wetering. Waarschijnlijk is een stuk van deze dijk nog van Romeinse oorsprong. De dijk werd in de 12e eeuw in de tijd van ontginningen gebruikt als achterkade voor de Jutphaase ontginningseenheid.


In het jaar 1921 verkoopt de gemeente Houten een gedeelte van de Koppeldijk/Rijndijk aan veehouder Michiel van Zijl, wonende op de hofstede De Koppel. De dijk was op dit stuk met de kruising van het Houtenseweg (zandpad) niet meer dan een oprijlaan of ontsluitingsweg voor de hofstede. Zijn doorgaande route als Rijndijkje had hij in de twintigste eeuw al verloren. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 109, 206. In het jaar 1921 verkoopt de gemeente Houten een gedeelte van de Koppeldijk/Rijndijk aan veehouder Michiel van Zijl, wonende op de hofstede De Koppel. De dijk was op dit stuk met de kruising van het Houtenseweg (zandpad) niet meer dan een oprijlaan of ontsluitingsweg voor de hofstede. Zijn doorgaande route als Rijndijkje had hij in de twintigste eeuw al verloren. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 109, 206.



In de loop van de 18e en 19e eeuw raakte de Rijndijk steeds meer in verval en werd nog nauwelijks gebruikt, omdat de hoofdverbinding veel meer liep via het Houtensepad wat tevens ook beter onderhouden werd dan de Rijndijk.

Er zijn nog wel schouwrapporten bewaard gebleven in het gemeentearchief van Utrecht van omstreeks 1830-1835 waarin de Koppeldijk (Rijndijk) wordt geschouwd. (Het in betere toestand houden van een weg of dijk en eventueel boetes uit te delen aan de naastgelegen grondeigenaren die de weg niet goed onderhielden).

Omstreeks het jaar 1820 bij de bouw van fort lunet 2 die onderdeel uitmaakt van de 4 lunetten op de Houtense Vlakte die op hun beurt weer behoort bij de Nieuwe Hollandse Waterlinie of Stelling van Utrecht, werd de Rijndijk afgesneden door de aanleg van het fort lunet 2. Na deze tijd werd de Rijndijk om het fort heen gelegd om ook weer aan te sluiten op de Koningsweg.


Kaart uit het archief van het Leeuwenberg gasthuis te Utrecht met landerijen in Tolsteeg met daarop de Koningsweg (bovenaan), links diagonaal het Houtensepad, rechts diagonaal de Koppeldijk (Rhijndijkje) en onderaan de Hoogravensedijk in de zeventiende eeuw. Bron: Het Utrechts Archief. Kaart uit het archief van het Leeuwenberg gasthuis te Utrecht met landerijen in Tolsteeg met daarop de Koningsweg (bovenaan), links diagonaal het Houtensepad, rechts diagonaal de Koppeldijk (Rhijndijkje) en onderaan de Hoogravensedijk in de zeventiende eeuw. Bron: Het Utrechts Archief.



Overigens lagen de forten lunet 1 en 2 nog voor een gedeelte binnen de gemeentegrenzen van Houten/Maarschalkerweerd/Oud Wulven.

De naam van wat vroeger de Koppeldijk was tussen boerderij De Koppel (gesloopt in 1965) in het zuiden en de Koningsweg in noorden komt als naam Rijndijkje pas voor bij de invoering in van het kadaster in 1832. In 18e eeuwse bronnen wordt er niet gesproken over het Rijndijkje maar over de Koppeldijk.

De dossiers die SHH hierin heeft onderzocht zijn de verbaalarchieven van het Ministerie van Oorlog en de vele archieven die te vinden zijn in Het Utrechts Archief. Van het gemeentearchief van Utrecht tot aan de archieven van de Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten van Utrecht. Ook in het kapittelarchief van Sint Marie is veel te vinden over het Utrechtse Lunetten gebied.


Luchtfoto van de wijk Lunetten te Utrecht met op de voorgrond de A12 in de zomer van 1981. Rechts aan het uiteinde van de van de Koppendijk (bomenlaaan) ooit de plek waar boerderij De Koppel heeft gestaan. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 118518. Luchtfoto van de wijk Lunetten te Utrecht met op de voorgrond de A12 in de zomer van 1981. Rechts aan het uiteinde van de van de Koppendijk (bomenlaaan) ooit de plek waar boerderij De Koppel heeft gestaan. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 118518.


  

De rijkssnelwegen A12, A22 (Waterlinieweg)

en A27 (11 maart 2017)

Afbeelding van een file op de Rijksweg 12 bij Utrecht, gezien vanaf het viaduct in de Houtenseweg bij De Koppel, gezien in de richting Bunnik in het voorjaar van 1967. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 128130. Afbeelding van een file op de Rijksweg 12 bij Utrecht, gezien vanaf het viaduct in de Houtenseweg bij De Koppel, gezien in de richting Bunnik in het voorjaar van 1967. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 128130.



In het onderzoek naar de 'toeleidende wegen' in de omgeving van Houten kwam bij SHH ook de rijkwegen A12, A22 (Waterlinieweg) en A27 aan de beurt.


Gezicht op de huizen Houtenseweg 18-lager te Utrecht op woensdag 30 april 1969. Naar een foto van G.J.C.A. Smilda. De straatnaam Houtenseweg is in 1982 vervallen verklaard. Deze woningen behoorde bij de Steenfabriek De Koppel en werd voor 1954 toen dit grondgebied nog bij de gemeente Houten behoorde de 'Steenovenbuurt' genoemd. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 20398. Gezicht op de huizen Houtenseweg 18-lager te Utrecht op woensdag 30 april 1969. Naar een foto van G.J.C.A. Smilda. De straatnaam Houtenseweg is in 1982 vervallen verklaard. Deze woningen behoorde bij de Steenfabriek De Koppel en werd voor 1954 toen dit grondgebied nog bij de gemeente Houten behoorde de 'Steenovenbuurt' genoemd. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 20398.



De A12 en A22 werden in het zuiden van Utrecht aangelegd in de periode van 1938 tot 1942. De A12 vormt de verbinding van Den Haag in het westen van Nederland tot aan het oosten bij de Duitse grens bij Zevenaar. Tot 1974 had Houten een directe afrit van de A12. Deze werd vervangen in dat jaar door de nieuw aangelegde provinciale weg naar Utrecht.


Afbeelding van een file op de Rijksweg 12 bij Utrecht, gezien vanaf het viaduct in de Houtenseweg bij De Koppel in het voorjaar of de zomer van 1962. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 125633. Afbeelding van een file op de Rijksweg 12 bij Utrecht, gezien vanaf het viaduct in de Houtenseweg bij De Koppel in het voorjaar of de zomer van 1962. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 125633.



Het zou tot april 2015 duren voordat Houten weer een directe aansluiting kreeg op deze snelweg door middel van de nieuw aangelegde Limesbaan, die voor een groot gedeelte over het Bunniks grondgebied loopt.

De dossiers die ik over de A12 heb onderzocht gaan vooral over de grondaankopen in de jaren 30 voor de aanleg van de weg, en de aankopen van grond voor de uitbreiding van de weg eind jaren 60, begin jaren 70. Ook het afsluiten van de afritten in 1974 in Utrecht heb ik uitgebreid onderzocht.


Afbeelding van een file op de Rijksweg 12 bij Utrecht, gezien vanaf het viaduct in de Houtenseweg bij De Koppel in het voorjaar of de zomer van 1962. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 125634. Afbeelding van een file op de Rijksweg 12 bij Utrecht, gezien vanaf het viaduct in de Houtenseweg bij De Koppel in het voorjaar of de zomer van 1962. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 125634.



De rijksweg A22 zoals het nummer was bij de aanleg eind jaren 30 heeft tot aan 1993 ook de wegnummers A222 en A722 geheten dat jaar per 1 januari werd de rijksweg een gemeentelijke weg behorend bij de gemeente Utrecht. In 1989 en 1992 kreeg de weg de naam Waterlinieweg verwijzend naar de Nieuwe Hollandse Waterlinie waar hij pal langs loopt, waaronder direct langs de 4 Lunetten op de Houtense Vlakte in het Utrechtse Tolsteeg/Klein Kovelswade.


Afbeelding van een wegwijzerbord boven de A27 te Houten ter hoogte van het Fort 't Hemeltje in het voorjaar van 1985. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 800807. Afbeelding van een wegwijzerbord boven de A27 te Houten ter hoogte van het Fort 't Hemeltje in het voorjaar van 1985. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 800807.



Ik onderzoek de Waterlinieweg omdat deze van 1939 tot aan 31 december 1953/1 januari 1954 op 2 percelen land binnen de gemeentegrenzen van Houten heeft gelegen. De dossiers die SHH hierin heeft opgezocht zijn vooral die m.b.t de aanleg, verlegging en verbetering van de Waterlinieweg. Ook de nieuwe op- en afritten, verkeerslichten, oprichten van bruggen en viaducten en het plaatsen van geluidsschermen heeft SHH hierin onderzocht.


Afbeelding van een file op de Rijksweg 12 bij Utrecht, gezien vanaf het viaduct in de Houtenseweg bij De Koppel in het voorjaar of de zomer van 1962. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 125635. Afbeelding van een file op de Rijksweg 12 bij Utrecht, gezien vanaf het viaduct in de Houtenseweg bij De Koppel in het voorjaar of de zomer van 1962. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 125635.



Het tracé wat SHH heeft onderzocht is tot aan de Berekuil. Oorspronkelijk was het de bedoeling om de vroegere A22 aan te leggen tot aan Hilversum. Maar door problemen met het doortrekken van de weg ter hoogte van het Utrechtse Voordorp en de daar liggende spoorlijnen is dit er nooit van gekomen. In 1986 werd de rijksweg A27 geopend die is komen te liggen op het tracé gedeelte waar ooit de rijksweg A22 op zou komen te liggen, namelijk parallel aan de spoorverbinding Utrecht - Hilversum.


Gezicht op de op- en afrit van de A27 bij Houten. Op de achtergrond het viaduct in de A27 in september 1989. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847616. Gezicht op de op- en afrit van de A27 bij Houten. Op de achtergrond het viaduct in de A27 in september 1989. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 847616.



De rijksweg A27 is in 1981 bij Houten open gegaan tussen de knooppunten Everdingen bij Vianen en Lunetten bij Utrecht. De dossiers die SHH hier vooral in onderzocht heeft zijn de grondaankopen, wegomleggingen en de te bouwen viaducten en bruggen. Ook de op- en afrit en de Houtense De Staart heeft SHH hierin onderzocht. De Staart was in de jaren 80 nog een provinciale weg met als wegnummer T49 en werd per 1 januari 1993 een gemeentelijke weg.


Gezicht op de Houtenseweg te Utrecht; uit het zuiden met op de achtergrond links de bebouwing van Hoograven langs de Rijksweg, meer naar rechts het begin van de wijk Lunetten in aanbouw in 1977. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer:	 58675. Gezicht op de Houtenseweg te Utrecht; uit het zuiden met op de achtergrond links de bebouwing van Hoograven langs de Rijksweg, meer naar rechts het begin van de wijk Lunetten in aanbouw in 1977. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 58675.



SHH heeft ook dossiers onderzocht uit 1982 over de ontruiming en het kappen van de bomen van het bos bij Amelisweerd. Voor het doortrekken van de A27 tot aan knooppunt Rijnsweerd. Het bos van Nieuw Amelisweerd lag tot 1 januari 1954 in de gemeente Houten, ook wel het vroegere Oud Wulven en Maarschalkerweerd.


Gezicht op de Koppelbrug voor fietsers en voetgangers, van de wijk Lunetten (op de achtergrond) naar de gemeente Houten over de A12 te Utrecht in december 1992. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 822336. Gezicht op de Koppelbrug voor fietsers en voetgangers, van de wijk Lunetten (op de achtergrond) naar de gemeente Houten over de A12 te Utrecht in december 1992. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 822336.


 

De Koningsweg door Utrecht

Tolsteeg/Klein Kovelswade, Houten/Maarschalkerweerd en

Bunnik/Rhijnauwen (11 maart 2017)

Gezicht op de Koppelbrug voor fietsers en voetgangers, van de wijk Lunetten naar de gemeente Houten over de A12 te Utrecht in december 1992. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 822337. Gezicht op de Koppelbrug voor fietsers en voetgangers, van de wijk Lunetten naar de gemeente Houten over de A12 te Utrecht in december 1992. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 822337.



De Koningsweg naar welke koning zou deze weg vernoemd zijn? Naar koning Lodewijk Napoleon, inderdaad de broer van de Franse keizer. In het jaar 1808 heeft Lodewijk Napoleon maar enkele dagen op zijn landgoed Amelisweerd gewoond. Gelegen aan de Koningsweg.


Luchtfoto van de wijk Lunetten te Utrecht, uit het zuiden, met op de voorgrond de A12 en een gedeelte van de Plas Laagraven in de zomer van 1990. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85466. Luchtfoto van de wijk Lunetten te Utrecht, uit het zuiden, met op de voorgrond de A12 en een gedeelte van de Plas Laagraven in de zomer van 1990. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 85466.



De Koningsweg dateert uit de 13e eeuw en verbindt het Utrechtse Tolsteeg/Klein Kovelswade via Bunnik met Cothen en eindigt in het oosten bij Wijk bij Duurstede. Vanaf de Middeleeuwen tot aan 1 januari 1954 liep de Koningsweg voor een gedeelte over het Houtens grondgebied, namelijk door het vroegere gerecht Maarschalkerweerd en de vroegere gemeente Oud Wulven.


Afbeelding van enkele personen op de oversteekplaats voor voetgangers op het Ledig Erf te Utrecht, met op de achtergrond de Gansstraat. Toto 1974 zou de Gansstraat tezamen met Koningsweg de ontsluiting voor het vracht- en autoverkeer blijven. Totdat na september 1974 de nieuwe Utrechtseweg door Nieuwegein noord in gebruikt werd genomen en het Houtensepad niet meer geruikt werd voor verkeer van en naar Utrecht. Dit in verband met de toen nieuw te bouwen wijk Utrecht Lunetten. Foto genomen op dinsdag 20 juni 1967 door fotograaf L.H. Hofland. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer:	 127531. Afbeelding van enkele personen op de oversteekplaats voor voetgangers op het Ledig Erf te Utrecht, met op de achtergrond de Gansstraat. Toto 1974 zou de Gansstraat tezamen met Koningsweg de ontsluiting voor het vracht- en autoverkeer blijven. Totdat na september 1974 de nieuwe Utrechtseweg door Nieuwegein noord in gebruikt werd genomen en het Houtensepad niet meer geruikt werd voor verkeer van en naar Utrecht. Dit in verband met de toen nieuw te bouwen wijk Utrecht Lunetten. Foto genomen op dinsdag 20 juni 1967 door fotograaf L.H. Hofland. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 127531.



In het westen van dit gebied op de grens met Utrecht werden vanaf het jaar 1820 de 4 Lunetten op de Houtense Vlakte aangelegd die onderdeel uitmaakten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie of de Stelling van Utrecht.


Gezicht in de buurtschap Vechten bij Bunnik naar een tekening van J. Stellingwerf naar de situatie van het buurtschap Vechten uit de periode 1600-1725. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 804902. Gezicht in de buurtschap Vechten bij Bunnik naar een tekening van J. Stellingwerf naar de situatie van het buurtschap Vechten uit de periode 1600-1725. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 804902.



Het tracé van de Koningsweg hier bij de grens liep met een knik iets zuidwaarts over de Oud Wulverbroekwetering. De brug die over deze wetering lag was de Kovelaarsbrug. Deze was tot aan 1818 in onderhoud geweest bij het kapittel van Sint Marie. De 4 lunetten zijn oorspronkelijk gebouwd op de vroegere kapittelgrond van Sint Marie.


Gezicht op de oversteekplaats voor voetgangers op het Ledig Erf te Utrecht, met op de achtergrond de Gansstraat op dinsdag 20 juni 1967 naar een foto van L.H. Hofland. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 127532. Gezicht op de oversteekplaats voor voetgangers op het Ledig Erf te Utrecht, met op de achtergrond de Gansstraat op dinsdag 20 juni 1967 naar een foto van L.H. Hofland. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 127532.



De naam van de Kovelaarsbrug gaat ook terug tot de 13de eeuw. De brug en zijn opvolgers ervan in de loop der eeuwen hebben bestaan tot aan het jaar 1941. Vanaf dat jaar werd de brug vervangen door een duiker in opdracht van de Gedeputeerde Staten van Utrecht die de Koningsweg vernieuwde aan de eisen van die tijd.


Gezicht op het bos van Nieuw Amelisweerd tussen Utrecht en Bunnik met daarvoor een vlak (heide?)landschap in augustus 1747. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 38021. Gezicht op het bos van Nieuw Amelisweerd tussen Utrecht en Bunnik met daarvoor een vlak (heide?)landschap in augustus 1747. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 38021.



De bocht die ooit de de weg is gemaakt bij fort Lunet 1 is in 1840 in opdracht van het Ministerie van Oorlog er in gebracht. Dit is waarschijnlijk gedaan om de omvang van het fort beter te stroomlijnen met de weg die er langs loopt of dat het een beter schutveld gaf.

In de jaren 50 van de 20-ste eeuw beklagen vele autobestuurders die Utrecht willen binnenrijden zich er over dat de bocht in de weg te gevaarlijk is. Pas in de zomer van 1961 wordt de weg bij fort Lunet 1 weer rechtgetrokken zoal we het nu nog kennen.


Gezicht in de buurtschap Vechten bij Bunnik in de periode 1600-1725 naar een tekening van L.P. Serrurier. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 200853, Gezicht in de buurtschap Vechten bij Bunnik in de periode 1600-1725 naar een tekening van L.P. Serrurier. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 200853,



De dossiers die SHH hierin heb onderzocht hebben vooral betrekking op de lunetten, de Kovelaarsbrug en de archieven van het Ministerie van Oorlog met daarbij de stukken van het vroegere kapittel van Sint Marie. Hiervoor is SHH vooral naar het Nationaal Archief te Den Haag geweest en Het Utrechts Archief te Utrecht.


Gezicht in het bos van Nieuw Amelisweerd tussen Utrecht en Bunnik met de Kromme Rijn ter hoogte van de toegangsbrug tot het huis, uit het noorden. In de periode tussen 5 en 12 augustus 1747. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 38020. Gezicht in het bos van Nieuw Amelisweerd tussen Utrecht en Bunnik met de Kromme Rijn ter hoogte van de toegangsbrug tot het huis, uit het noorden. In de periode tussen 5 en 12 augustus 1747. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 38020.



Het onderzoeken van vooral de dossiers van het Ministerie van Oorlog is vooral belangrijk omdat de aanleg van de 4 lunetten en de aanpassingen er op veel invloed hebben gehad op het veranderen van het tracé van de Koningsweg. Maar hierin heb ik ook veel onderzoek gedaan naar de aanpassing van het Houtensepad, Koppeldijk en de Rijndijk.


Gezicht op de brug over de Oud-Wulverbroekwetering in de Koningsweg te Utrecht, uit het zuiden in 1927. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 83905. Gezicht op de brug over de Oud-Wulverbroekwetering in de Koningsweg te Utrecht, uit het zuiden in 1927. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 83905.



Wat ook een belangrijk onderdeel van het onderzoek naar de Koningsweg was dat ik alle dossiers heb onderzocht over de aanleg van de rijksweg A22 zoals we die nu kennen als de Waterlinieweg. Deze is in 1938-1939 aangelegd als de oostelijke Rondweg van Utrecht en loopt pal achter de lunetten langs. De aanleg heeft mede invloed gehad zodat ik ook de Waterlinieweg heb onderzocht.


Gezicht over de stadsbuitengracht op de stadswal te Utrecht met het bastion Manenburg, uit het noordoosten, met links de singel en op de achtergrond de brug over de uitmonding van de Kromme Rijn in de stadsbuitengracht en de huizen aan de Gansstraat in 1820-1835. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 36388. Gezicht over de stadsbuitengracht op de stadswal te Utrecht met het bastion Manenburg, uit het noordoosten, met links de singel en op de achtergrond de brug over de uitmonding van de Kromme Rijn in de stadsbuitengracht en de huizen aan de Gansstraat in 1820-1835. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 36388.


  

Woon / winkelgebied Castellum (Houten Zuid) (7 maart 2017)

Houten Castellum Noordoost en Zuidoost in april 2013. Bron: Woningbouwvereniging Viveste. Houten Castellum Noordoost en Zuidoost in april 2013. Bron: Woningbouwvereniging Viveste.



De straten van de nieuwe vinex woonwijk Houten Castellum hebben hun straatnaam gekregen in 2009 en 2010. Bij deze wijk is er voor gekozen om nou eens niet een straatnaamachtervoegsel te gebruiken maar een straatnaamvoorvoegsel. En de achtervoegsels in de straatnamen hebben een oud Italiaans (Romeins) thema. De vier voorvoegsels zijn Porta (poort), Via (weg), Cella (ruimte) en Fossa (Gracht).


Luchtfoto uit 2016 vanuit het noorden gezien. Met linksonder de buurt De Sporen en woon- zorgcentrum de Loerikerstee aan Het Spoor en het Hollansspoor. Linksmidden de buurt Porta (poort) met het Forum. Rechts Houten Castellum Noordwest met de buurt Fossa (gracht) jen het winkelcentrum met de Cardo. Rechtsonder de buurt De Bouwen. Diagonaal op de luchtfoto de Staatsslijn H Utrecht, Houten - 's-Hertogenbosch. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V.. Luchtfoto uit 2016 vanuit het noorden gezien. Met linksonder de buurt De Sporen en woon- zorgcentrum de Loerikerstee aan Het Spoor en het Hollansspoor. Linksmidden de buurt Porta (poort) met het Forum. Rechts Houten Castellum Noordwest met de buurt Fossa (gracht) jen het winkelcentrum met de Cardo. Rechtsonder de buurt De Bouwen. Diagonaal op de luchtfoto de Staatsslijn H Utrecht, Houten - 's-Hertogenbosch. Foto: Slagboom en Peeters Luchtfotografie B.V..



De wijk Castellum is aan zijn naam gekomen omdat de Romeinen hier in het Kromme-Rijngebied veel actief zijn geweest.


Luchtfoto vanuit het noordoosten in april 2013 met rechtsonder Houten Castellum zuidoost in ontwikkeling. Midden op de foto de toekomstig te ontwikkelen huizen aan het Raaigras en Kweldergras. Linksboven de Rondweg met de Schalkwijkseweg midden de nog te toen destijds te ontwikkelen nieuwbouwwijk 'de Kiem van Houten'. Bron: Woningbouwvereniging Viveste. Luchtfoto vanuit het noordoosten in april 2013 met rechtsonder Houten Castellum zuidoost in ontwikkeling. Midden op de foto de toekomstig te ontwikkelen huizen aan het Raaigras en Kweldergras. Linksboven de Rondweg met de Schalkwijkseweg midden de nog te toen destijds te ontwikkelen nieuwbouwwijk 'de Kiem van Houten'. Bron: Woningbouwvereniging Viveste.


 

Wijk Houten Noordwest buurt

De Poorten en De Slagen (7 maart 2017)

In de periode 1986 tot 1988 was er een tijdelijke nieuwe verbindingsweg aangelegd parallel van de noordwestelijke Rondweg die ook de Koedijk heette. De weg was bedoeld om de boerderijen te ontsluiten in het gebied waar later bedrijventerrein Het Rondeel gebouwd zou gaan worden. Hier zien je omstreeks 1988 nog de t-splitsing van de Rondweg met de Koedijk en inprikker De Slag. Later is deze doorgang naar de Koedijk opgegeven. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. In de periode 1986 tot 1988 was er een tijdelijke nieuwe verbindingsweg aangelegd parallel van de noordwestelijke Rondweg die ook de Koedijk heette. De weg was bedoeld om de boerderijen te ontsluiten in het gebied waar later bedrijventerrein Het Rondeel gebouwd zou gaan worden. Hier zien je omstreeks 1988 nog de t-splitsing van de Rondweg met de Koedijk en inprikker De Slag. Later is deze doorgang naar de Koedijk opgegeven. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



De straten in de wijk Houten Noordwest, buurt De Poorten en De Slagen hebben wij beschreven in de grootte van 14 A4'tjes. Tot 13 maart 2012 heette de wijk nog Tiellandt. Na deze tijd is een wijknaam ingetrokken en zijn de buurten De Poorten en De Slagen onderdeel geworden van de wijk Houten Noordwest.


Zicht vanaf de inprikker De Slag in 1988 met op de achtergrond de geknotte bomen aan de Wulfsedijk en de woning aan de Florijnslag, Dukaatslag en Penningslag in aanbouw. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. Zicht vanaf de inprikker De Slag in 1988 met op de achtergrond de geknotte bomen aan de Wulfsedijk en de woning aan de Florijnslag, Dukaatslag en Penningslag in aanbouw. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



Tiellandt was genoemd naar de vroegere versterkte hofstede of woontoren die op de grond stond waarop nu de huizen van het nieuwbouwplan De Steenen Poort Oost zijn gerelaiseerd (Germanenpoort en Galliërspoort), tegenover boerderij De Steenen Poort. Tiellandt komt vermoedelijk aan zijn naam doordat de versterkte hofstede of woontoren een omgrachting om zich heen had en dus op een eiland stond. Genoemd als zijnde 'aan t Ielland ('t eiland).


De in aanbouw zijnde nieuwbouwwijk Tiellandt I en II (>13 maart 2012 buurt De Slagen, wijk Houten Noordwest). Met op de achtergrond de geknotte bomen langs de Wulfsedijk links een woning aan de Rijderslag met rechts daarvan in 1988 de huizen in aanbouw aan de Nobelslag. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353. De in aanbouw zijnde nieuwbouwwijk Tiellandt I en II (>13 maart 2012 buurt De Slagen, wijk Houten Noordwest). Met op de achtergrond de geknotte bomen langs de Wulfsedijk links een woning aan de Rijderslag met rechts daarvan in 1988 de huizen in aanbouw aan de Nobelslag. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353.



De buurt De Poorten heeft als buurtnaamthema vroegere bevolkingsgroepen die in (midden) Nederland leefde, globaal zo'n 2000 jaar geleden. Buurt De Slagen heeft als buurtnaamthema verschillende muntsoorten waar tot voor kort of langer geleden mee betaald werd in Nederland of Europa.


Zicht op de inprikker De Slag vanaf de Rondweg met het stoplicht om rechtsaf te slaan. Rechts op de hoek het hoofdkantoor van bouwmarktketen Hornbach. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl. Zicht op de inprikker De Slag vanaf de Rondweg met het stoplicht om rechtsaf te slaan. Rechts op de hoek het hoofdkantoor van bouwmarktketen Hornbach. Foto: Peter van Wieringen, Natuurenfoto.nl.


  

De weg de Doornkade (7 maart 2017)

Fragment van een kaart met Kastelen Heemstede en Wulven en omgeving en de weg de Doornkade met naast de tuin van Heemstede een onbekend weggetje uit de achttiende eeuw. Caerte van de Leck mette sande, hoofden, middel en uteweerden, kille, dijken etc. strekkende van Amerongen tot den IJsseldam. Kaart van de Lekdijk tussen Amerongen en de IJsseldam. Met ten noorden van de Lek aangeduid: IJsselstein, Huis ten Vliet (bij Lopikerkapel), het Klaphek en Noteboomplje, De Vaart, Vuilkoop, Schalkwijk, Honswijk, Blokhoven, Wijk bij Duurstede, Overlangbroek, Bergestein en Amerongen. Ten zuiden van de rivier is aangegeven: Lexmond, Killestein, Helsdingen, Vianen, Hagestein, Nijestein, Everdingen, Golverdingen, Culemborg, Reeckum, Beusekom, Zoelmond, Ravenswaaij, Rijswijk, Maurik en Werkhovens huis. Bij de kaart zijn de namen en lengten van de particuliere kribben vermeld in de kwartieren Amerongen, Wijk, Schalkwijk, Honswijk en 't Waal. De oorspronkelijke kaart (van G. Reets) dateert van 1696/97, dit betreft een kopie van Wentink uit 1896. Noorden is beneden. Datering: achttiende eeuw. Bron: RHC Rijnstreek en Lopikerwaard te Woerden, H009, A1039, 2129. Fragment van een kaart met Kastelen Heemstede en Wulven en omgeving en de weg de Doornkade met naast de tuin van Heemstede een onbekend weggetje uit de achttiende eeuw. Caerte van de Leck mette sande, hoofden, middel en uteweerden, kille, dijken etc. strekkende van Amerongen tot den IJsseldam. Kaart van de Lekdijk tussen Amerongen en de IJsseldam. Met ten noorden van de Lek aangeduid: IJsselstein, Huis ten Vliet (bij Lopikerkapel), het Klaphek en Noteboomplje, De Vaart, Vuilkoop, Schalkwijk, Honswijk, Blokhoven, Wijk bij Duurstede, Overlangbroek, Bergestein en Amerongen. Ten zuiden van de rivier is aangegeven: Lexmond, Killestein, Helsdingen, Vianen, Hagestein, Nijestein, Everdingen, Golverdingen, Culemborg, Reeckum, Beusekom, Zoelmond, Ravenswaaij, Rijswijk, Maurik en Werkhovens huis. Bij de kaart zijn de namen en lengten van de particuliere kribben vermeld in de kwartieren Amerongen, Wijk, Schalkwijk, Honswijk en 't Waal. De oorspronkelijke kaart (van G. Reets) dateert van 1696/97, dit betreft een kopie van Wentink uit 1896. Noorden is beneden. Datering: achttiende eeuw. Bron: RHC Rijnstreek en Lopikerwaard te Woerden, H009, A1039, 2129.



De Doornkade was een weg of kade die tot 1834 tussen de Overeindseweg en de Laan van Heemstede (bij de Utrechtseweg) lag. In dat jaar werd de Doornkade opgevolgd door de aanleg van de Langeweg. Waarna de Doornkade buiten gebruik werd gesteld. Een verbeteringsproject van wegen dat vanaf het jaar 1830 in samenwerking tot stand kwam met de provincies Gelderland en Zuid-Holland, maakte dat de Langeweg werd aangelegd.


Fragment van de kadasterkaart van gemeente Oud-Wulven uit oktober 1832. Met Kasteel Heemstede met daar ten noorden van de Doornkade (weg). Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort. Fragment van de kadasterkaart van gemeente Oud-Wulven uit oktober 1832. Met Kasteel Heemstede met daar ten noorden van de Doornkade (weg). Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort.



Ook werd de weg aangelegd omdat de Doornkade bij natte winterse en zomerse perioden slecht begaanbaar was. Vanaf 1980 is men begonnen met de aanleg van het bedrijventerrein Doornkade dat voor een groot gedeelte op het tracé is komen te liggen van de oude Doornkade.


 

Het Heerlijkheidspad in Heemstede (7 maart 2017)

Straatnaambord 'Heerlijkheidspad' met eronder de uitleg van de straatnaam. Zulke beschrijving hebben we in de gemeente Houten niet vaak. Destijds op verzoek van burgemeester Lamers zo aangebracht. Om geen verwarring te laten bestaan over het nabij gelegen restaurant De Toekomst dat men denkt dat een 'heerlijkheid' een verwijzing is naar de vele gerechten die daar worden opgediend. Uitleg voorziet in de middeleeuwse term heerlijkheid of ambachtsheerlijkheid. Wat in vroegere tijden een recht of privilege was om als je van adel was, notabel of veel geld had. Een dorp of buurtschap in je familiebezit te hebben. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord 'Heerlijkheidspad' met eronder de uitleg van de straatnaam. Zulke beschrijving hebben we in de gemeente Houten niet vaak. Destijds op verzoek van burgemeester Lamers zo aangebracht. Om geen verwarring te laten bestaan over het nabij gelegen restaurant De Toekomst dat men denkt dat een 'heerlijkheid' een verwijzing is naar de vele gerechten die daar worden opgediend. Uitleg voorziet in de middeleeuwse term heerlijkheid of ambachtsheerlijkheid. Wat in vroegere tijden een recht of privilege was om als je van adel was, notabel of veel geld had. Een dorp of buurtschap in je familiebezit te hebben. Foto: Sander van Scherpenzeel.



Het Heerlijkheidspad ook wel de zichtlaan of zichtas van kasteel Heemstede is in de Zeventiende eeuw aangelegd. Hij liep vanaf de Utrechtseweg tot aan de koetshuizen van kasteel Heemstede. Begin jaren tachtig is bedrijventerrein Doornkade aan de noordkant van deze laan aangelegd.


Het Heerlijkheidspad in noordoostelijke richting gezien vanaf de Meidoornkade. Deze zicht-aslaan die eind zeventiende eeuw was aangelegd vanaf kasteel Heemstede tot aan de Utrechtseweg (Houtensezandpad). Links bedrijventerrein Doornkade. Rechts de schaatsbaan met het helofytenfilter voor het verwerken van regenwater. Foto: Sander van Scherpenzeel. Het Heerlijkheidspad in noordoostelijke richting gezien vanaf de Meidoornkade. Deze zicht-aslaan die eind zeventiende eeuw was aangelegd vanaf kasteel Heemstede tot aan de Utrechtseweg (Houtensezandpad). Links bedrijventerrein Doornkade. Rechts de schaatsbaan met het helofytenfilter voor het verwerken van regenwater. Foto: Sander van Scherpenzeel.



Pas in 2012 heeft de laan zijn naam gekregen. De naam heeft de betekenis van een 'heerlijkheid' = bestuur in een gerecht (voorloper van een gemeente). De laan word vooral gebruikt door wandelaars en hondenbezitters. In 1981 is dwars door de laan de rijksweg A27 aangelegd.


Straatnaambord 'Meidoornkade' in de oude uitvoering zoals deze in 1987 aan de lantaarnpaal is opgehangen De Meidoornkade doorsnijdt de vroegere zicht-aslaan 'Heerlijkheidspad'. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord 'Meidoornkade' in de oude uitvoering zoals deze in 1987 aan de lantaarnpaal is opgehangen De Meidoornkade doorsnijdt de vroegere zicht-aslaan 'Heerlijkheidspad'. Foto: Sander van Scherpenzeel.


  

De Oude Mereveldeweg in Houten noord (7 maart 2017)

Straatnaambord 'Oude Mereveldseweg' in groen uitgevoerd. Met de betekenis in de gemeente Houten dat je je in het buitengebied van de gemeente bevindt. Foto uit augustus 2012, Sander van Scherpenzeel. Straatnaambord 'Oude Mereveldseweg' in groen uitgevoerd. Met de betekenis in de gemeente Houten dat je je in het buitengebied van de gemeente bevindt. Foto uit augustus 2012, Sander van Scherpenzeel.



De Oude Mereveldseweg heeft zijn naam gekregen (onofficieel) op 1 september 1964. Nadat het tracé van de weg na grenswijziging met de gemeente Bunnik in Houten kwam te liggen.


Boerderij Het Blauwe Huis ((Oude) Mereveldseweg 8/Nieuwe Houtenseweg 55) en De Klomp (Mereveldseweg 10/Oude Mereveldseweg 2-4) ingetekend in de kadastertekening van 1 oktober 1832. Kaart: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank. Boerderij Het Blauwe Huis ((Oude) Mereveldseweg 8/Nieuwe Houtenseweg 55) en De Klomp (Mereveldseweg 10/Oude Mereveldseweg 2-4) ingetekend in de kadastertekening van 1 oktober 1832. Kaart: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank.



Een gedeelte van deze weg had voor de bovengenoemde datum de naam als zijnde Marsdijk. De Marsdijk op dit gedeelte is zijn direct spoorwegovergang kwijt geraakt in 1942, nadat de spoorwegovergang (Staatslijn H: Utrecht - 's-Hertogenbosch - Boxtel) meer naar het zuiden was verlegt. Omdat ten noorden daarvan de rijksweg A12 werd aangelegd.


De Oude Mereveldseweg gezien vanaf de Fortweg in augustus 2012. Foto: Sander van Scherpenzeel. De Oude Mereveldseweg gezien vanaf de Fortweg in augustus 2012. Foto: Sander van Scherpenzeel.


De Oude Mereveldseweg gezien vanaf de Fortweg in augustus 2012. Foto: Sander van Scherpenzeel. De Oude Mereveldseweg gezien vanaf de Fortweg in augustus 2012. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Het einde van de Oude Mereveldseweg met de grens van de gemeente Utrecht in augustus 2012 met in het verlengde de Nieuwe Houtenseweg met rechts Het Blauwe Huis viaduct over de Staatslijn H met de rijksweg A12. Foto: Sander van Scherpenzeel. Het einde van de Oude Mereveldseweg met de grens van de gemeente Utrecht in augustus 2012 met in het verlengde de Nieuwe Houtenseweg met rechts Het Blauwe Huis viaduct over de Staatslijn H met de rijksweg A12. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Gezicht op de Oude Mereveldseweg in zuidoostelijke richt vanaf het grondgebied van de gemeente Utrecht op de Nieuwe Houtenseweg in augustus 2012. Foto: Sander van Scherpenzeel. Gezicht op de Oude Mereveldseweg in zuidoostelijke richt vanaf het grondgebied van de gemeente Utrecht op de Nieuwe Houtenseweg in augustus 2012. Foto: Sander van Scherpenzeel.


  

De Mereveldseweg in Utrecht en Bunnik (7 maart 2017)

Aankoop door de gemeente Utrecht in 1969 van boerderij De Nieuwe Knapschinkel (Mereveldseweg 9 en 9a) in 1969 van familie Van de Vegt. Bron: Het Utrechts Archief, 1803. Aankoop door de gemeente Utrecht in 1969 van boerderij De Nieuwe Knapschinkel (Mereveldseweg 9 en 9a) in 1969 van familie Van de Vegt. Bron: Het Utrechts Archief, 1803.



De Mereveldseweg heeft zijn naam gekregen vanaf het jaar 1900. Toen ten zuiden van de Koningsweg en de weg hier iets tussenin de spoorweg halte aan de Rhijnspoorweg (Amsterdam - Utrecht - Arnhem) werd geopend. De weg werd eind jaren zeventig voor een gedeelte verlegt naar het oosten. Dit in verband met de aanleg van de rijksweg A27.

Rechtsboven Renbaan Mereveld in 1976 op een plattegrond waarop ook de eerste aanleg van de Nieuwe Houtenseweg op staat ingetekend met de aangegeven naamgeving die door de gemeente Utrecht werd vastgesteld in 1978. Naast Renbaan Mereveld aan de linkerkant staan in stippellijn aangegeven hoe de nieuwe Mereveldseweg zal worden aangelegd ten oosten van de nieuwe rijksweg A27. Bron: Het Utrechts Archief, 1338. Rechtsboven Renbaan Mereveld in 1976 op een plattegrond waarop ook de eerste aanleg van de Nieuwe Houtenseweg op staat ingetekend met de aangegeven naamgeving die door de gemeente Utrecht werd vastgesteld in 1978. Naast Renbaan Mereveld aan de linkerkant staan in stippellijn aangegeven hoe de nieuwe Mereveldseweg zal worden aangelegd ten oosten van de nieuwe rijksweg A27. Bron: Het Utrechts Archief, 1338.



Het onderhoud van de Mereveldseweg ging eind jaren veertig, begin jaren vijftig over van de waterschappen Houten en Rijn en Dijk. Naar de gemeente Bunnik en Utrecht.


Uitgifte van erfpacht van gronden onder de voormalige Renbaan Mereveld voor Golfclub Amelisweerd eind jaren negentig van de twintigste eeuw. Bron: Het Utrechts Archief, 1803. Uitgifte van erfpacht van gronden onder de voormalige Renbaan Mereveld voor Golfclub Amelisweerd eind jaren negentig van de twintigste eeuw. Bron: Het Utrechts Archief, 1803.


   

 St. Houtense Hodoniemen

Afgeronden Onderzoeken


    

   

E-mailen
Info