Het Rond is een plein en winkelgebied in het centrum van Houten in de Nederlandse provincie Utrecht. Het is gebouwd in 1984 nadat Houten was aangewezen als groeikern voor de stad Utrecht. Het Rond ligt aan de oostkant van de spoorlijn Utrecht-'s-Hertogenbosch in het centrum van Houten. Het plein is het centrale punt van de fietsinfrastructuur van Houten.

Alle hoofdfietsroutes komen samen op dit plein, dat wordt omgeven door hogere bebouwing. Direct aan het plein zijn winkels te vinden, waaronder horeca. Op het plein wordt de wekelijkse markt gehouden en is een horecapand te vinden. Het Rond wordt doorsneden door een betonnen gracht en is autovrij.

Het oudste winkelgebied van Het Rond is bij Het Wed, ten noorden van het centrale plein. Hier is een aantal winkelstraten te vinden, waarbij sinds de eeuwwisseling de HEMA een publiekstrekker is. Ook is hier de noordelijke parkeergarage Spoorhaag gebouwd.

Aan de westkant van het plein is het Vershof. In eerste instantie was hier de bibliotheek van Houten gevestigd, maar sinds het eind van de jaren 90 is deze ingewisseld voor een overdekt winkelgedeelte met dagelijkse producten, zoals vlees, kaas, vis en bloemen. Aan de zuidwestkant van het plein is een overdekt winkelgebied. Deze is rond 2008 opgeleverd.

In dit deel is een supermarkt publiekstrekker. Onder de Passage is de zuidelijke parkeergarage ‘De Kruitmolen’. In dit deel is een bioscoop aanwezig. Voorheen tot ongeveer 1992 was op deze locatie een snookercentrum en zwembad.

Het imago van Het Rond is niet heel positief. Het gebied wordt ervaren als sfeerloos en te modern. In zowel 2006 als 2018 vinden er flinke renovaties plaats aan Het Rond. Daarbij wordt vooral gezocht naar meer sfeer en beleving op het betonnen plein.

Met de tweede bouwtaak van Houten verscheen er een tweede winkelcentrum in Houten-Zuid. Het centrum van Houten kwam daardoor niet meer in het geografische midden van het dorp te liggen. Andere concurrenten zijn City Plaza in Nieuwegein en Hoog Catharijne in Utrecht.

Deze laatste is met de trein in 15 minuten te bereiken. Verder wordt er in Houten bovengemiddeld veel online gewinkeld. Inwoners beschouwen Het Rond voornamelijk geschikt als winkelcentrum voor de dagelijkse boodschappen.

Voor shoppen en beleving wordt al snel uitgeweken naar Utrecht. Voor het uitgaansleven wordt liever uitgeweken naar het oude historische centrum, het Plein of "Oude Dorp" of de binnenstad van Utrecht.

Tot halverwege de jaren 0 werd Koninginnedag gevierd op Het Rond. Er was een kindervrijmarkt en er waren optredens. Daarna is uitgeweken naar het decentraal gelegen manifestatieterrein. Sinds enkele jaren wordt geprobeerd een deel van de festiviteiten opnieuw onder te brengen op Het Rond.

Op het Rond wordt een keer per jaar een activiteitenmarkt gehouden waar verenigingen en organisaties zich presenteren. Daarnaast zijn er braderieën en organiseert de winkeliersvereniging activiteiten. De kermis van Houten wordt gehouden op Het Rond en in de winter is er een ijsbaan, in de zomer een strand met activiteiten.

Download (182) de notariële akte tot verkoop (fragment) van een perceel grond ter hoogte van De Slinger (Onderdoor 158-160). Waarbij te Amersfoort bij de notaris mr. Willem Warmerdam op vrijdag 7 augustus van het jaar 1992 de gemeente Houten een perceel grond verkocht aan de Stichting Provinciale Bibliotheek Centrale voor ƒ. 12.276,60,-. 1-2.pdf

Download (182) de notariële akte tot verkoop (fragment) van een perceel grond ter hoogte van De Slinger (Onderdoor 158-160). Waarbij te Amersfoort bij de notaris mr. Willem Warmerdam op vrijdag 7 augustus van het jaar 1992 de gemeente Houten een perceel grond verkocht aan de Stichting Provinciale Bibliotheek Centrale voor ƒ. 12.276,60,-. 2-2.pdf

Download (119) de hypotheek4akte (fragment) van verkoop van de Houtense bibliotheek, waarbij op vrijdag 11 september van het jaar 2009, ten overstaande van de Houtense notaris mevr. Elisabeth Stigter, verscheen (1) mevr. Mireille Pondman, in haar hoedanigheid van zelfstandig vertegenwoordigingsbevoegdheid bestuurder van de Stichting Bibliotheek Service Centrum, statutair gevestigd aan het Onderdoor 160, (2) en mevr. Claudia den Uijl, handelende als schriftelijk gevolmachtigde van de publiekrechtelijk rechtspersoon Gemeente Houten.

Waarbij partij (1) aan partij (2) verkocht het kantoorpand annex bibliotheek, gelegen aan het Onderdoor 158-160, kadastraal bekend gemeente Houten, sectie A, perceelnummer: 7516, groot veertien are twee en twintig centiare; perceelnummer: 7778 groot een are vijftig centiare, voor de verkoopprijs van € 3.850.000,00,-. 1-3.pdf

Download (119) de hypotheek4akte (fragment) van verkoop van de Houtense bibliotheek, waarbij op vrijdag 11 september van het jaar 2009, ten overstaande van de Houtense notaris mevr. Elisabeth Stigter, verscheen (1) mevr. Mireille Pondman, in haar hoedanigheid van zelfstandig vertegenwoordigingsbevoegdheid bestuurder van de Stichting Bibliotheek Service Centrum, statutair gevestigd aan het Onderdoor 160, (2) en mevr. Claudia den Uijl, handelende als schriftelijk gevolmachtigde van de publiekrechtelijk rechtspersoon Gemeente Houten.

Waarbij partij (1) aan partij (2) verkocht het kantoorpand annex bibliotheek, gelegen aan het Onderdoor 158-160, kadastraal bekend gemeente Houten, sectie A, perceelnummer: 7516, groot veertien are twee en twintig centiare; perceelnummer: 7778 groot een are vijftig centiare, voor de verkoopprijs van € 3.850.000,00,-. 2-3.pdf

15    Weerwolfseind - Gelegen aan het uiteinde van het Weerwolfspad. Eindigend aan het Onderdoor.

De Weerwolf is het stuk land gelegen op de hoek van de Lobbendijk met de Oud Wulfseweg. Waarvan 1998 tot 2018 Cultuurcentrum Makelblijde gevestigd was.

De naam komt al in de achttiende eeuw voor in de archieven van de Heerlijkheid Oud-Wulven en Waijen.

Het verhaal onder de bevolking gaat dat er ooit een boer was die het land zo noemde om zijn kinderen af te schikken om niet verder richting het noorden te lopen over het land. Want anders zou je wel eens de Weerwolf tegen kunnen komen.

Download (185) de notariële akte (fragment) van verkoop door de gemeente Houten van het perceel grond aan Het Kant nr. 1 op dinsdag 25 januari van het jaar 1983 ten overstaande van de Houtense notaris mr. Hendrik van Otterloo. De Gereformeerde Kerk van Houten (De Open Hof), later de Samen op Weg gemeente, sinds 2004 de Opstandingskerk kocht het perceel aan voor ƒ. 113.422,50,- voor de nieuwe kerk. 1-2.pdf

Download (185) de notariële akte (fragment) van verkoop door de gemeente Houten van het perceel grond aan Het Kant nr. 1 op dinsdag 25 januari van het jaar 1983 ten overstaande van de Houtense notaris mr. Hendrik van Otterloo. De Gereformeerde Kerk van Houten (De Open Hof), later de Samen op Weg gemeente, sinds 2004 de Opstandingskerk kocht het perceel aan voor ƒ. 113.422,50,- voor de nieuwe kerk. 2-2.pdf

Ook zal het wel een veiligheid zijn geweest zodat kinderen niet richting Utrecht liepen of voor het gevaar om niet de Oud Wulfsewetering te vallen. Op de plek waar nu de noordelijke Rondwegtunnel is.

De Weerwolf verwijst ook naar de ligging in de wijk Houten Noordwest. Tot 13 maart 2012 was het de wijk De Weerwolf met de buurten De Gaarden en De Hoeven.

De ontwikkeling van woon- en winkelgebied Castellum begon eind jaren negentig

Bij besluit van dinsdag 13 maart 2012 door het toenmalige college van burgemeester en wethouders was voorzien dat de oude wijknamen zoals o.a. Tiellandt en De Geer uit 1979 voor Houten Noord (Groeikern) en de wat nieuwere wijknamen zoals Overdam en Leebrug uit 1996 voor Houten Zuid (VINEX) waren ingetrokken. Dit gebeurde in het kader van de herziening van wijk- en buurtnaam indeling in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek te Den Haag.

Vanaf het jaar 2012 tot op heden zijn de achtervoegsels voor de meer dan 600 straatnamen binnen de bebouwde kom van Houten leidend als het gaat om de buurtnaam. Was voor die tijd het in de volksmond ingeburgerd dat een ieder zei dat ze in de wijk De Sloten woonde.

Wat in werkelijkheid tussen 1979 tot 2012 de wijk De Geer, buurt De Sloten was voor Houten Noord. Voor Houten Zuid geldt dan dat meneer Tuyll van Serooskerken die in de Binnentuin woont vanaf 2008 aan zijn nieuwe zakenrelatie kon vertellen dat hij in de wijk De Tuinen woont. Maar wat dan in werkelijkheid dan de wijk Loerik, buurt De Tuinen is.

Na dinsdag 13 maart 2012 kwamen de nieuwbouwwijknamen van weleer te vervallen. Hierop is de nieuwe wijkindeling ingevoerd. Vier woon kwadranten binnen de bestaande Rondweg Houten Noordwest, Noordoost, Zuidoost en Zuidwest vormen nu voortaan de wijken. Met daar binnenin de buurten die op hun beurt eerder onderdeel waren van de vroegere nieuwbouwwijk namen zoals Loerik, Overdam of Leebrug.

 Topografisch gezien is de buurt De Slagen nu een onderdeel van de wijk Houten Noordwest en niet meer van de wijk Tiellandt. De buurt De Bermen onderdeel van de wijk Houten Noordoost en niet meer van de wijk Rijsbrug. De buurt De Sporen nu onderdeel van de wijk Houten Zuidoost en niet meer van de wijk Loerik. De buurt De Polders onderdeel is geworden van de wijk Houten Zuidwest en niet meer van de wijk De Hoon.

De oplevering van de eerste straten in Castellum Noordoost en Noordwest viel ongeveer samen met de invoering van de nieuwe wijknamenindeling in 2012. Sindsdien telt Castellum vier buurten (kwadranten). Castellum wordt van noord naar zuid doorsneden door de Staatsspoorlijn H (Utrecht-’s-Hertogenbosch). De buurt Porta, Italiaans voor ‘poort’, is gelegen aan de oostkant van de spoorlijn. Castellum Zuidoost heeft de buurtnaam Via gekregen, wat het Italiaans woord is voor ‘weg’. De buurten Cella, Italiaans voor ruimte of tempel, en Fossa, wat ‘gracht’ betekent, zijn gelegen aan de westkant van het spoor.

 In het noordwestelijke kwadrant bevindt zich tevens het winkelcentrum. Zoals je leest is de straatnaamgeving gebaseerd op oud-Italiaanse voorwerpen, attributen of gebruiken. Castellum is opgezet naar het evenbeeld van de door de Romeinen gebouwde versterkte nederzettingen, zoals die in onze regio van het Kromme Rijngebied, en ver daarbuiten, vanaf ruim 2000 jaar geleden op diverse plekken te vinden waren. Uiteraard verwijst de naam Castellum hier ook direct naar.

Na het besluit van de nieuwe wijk- en buurtindelingen kwamen de twee oostelijke buurten Porta (Noordoost) en Via (Zuidoost) bij de wijk Houten Zuidwest te behoren.

Op deze website schrijven we voor het gemak en het overzicht tegelijk over de vier buurtkwadranten van Castellum, al is het volgens de gemeentelijke wijkindeling en die van het Centraal Bureau voor de Statistiek anders. Zie de bijbehorende kaart voor de correcte aanduiding van de Houtense wijkindeling.

De nieuwe wijknamen die voor de diverse bouwplannen in Houten Zuid zouden gaan gelden waren al vastgesteld door het toenmalige college van wethouders onder aanvoering van burgemeester Aat de Jonge (1992-2000).

Het college besloot hierover op dinsdag 18 juni 1996, een maand later op dinsdag 16 juli 1996 volgde de vaststelling door de gemeenteraad, met enige aanpassingen. Het betrof namen als Loerik, Overdam, Schonauwen, De Hoon en Castellum. De aanpassingen betroffen de wijknamen Schoneveld en Middelveld kwamen niet door de gemeenteraad heen en werden vervangen voor Leebrug respectievelijk Hofstad.

Met de ontwikkeling en de bouw van het eerste deelplan Den Oord I en na 1975 de tweede fase Den Oord II - De Lobben, ten westen en noorden van het Oude Dorp, kwam de ontwikkeling van Houten Noord goed op gang. Na een kleine 20 jaar van bouwen was er in de periode 1990-1997 sprake van een overlap in de bouwontwikkelingen van Houten Noord en Zuid. Eind 1996 tot september 1997 werd, nog in Noord, de nieuwbouwwijk De Meent of buurt De Erven ontwikkeld en afgebouwd.

Met de Vierde nota over de ruimtelijke ordening uit 1988, afgekort ook wel VINO genoemd, en de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra uit 1991, beter bekend als Vinex, kreeg Houten zijn tweede groeitaak. Op woensdag 2 april 1997 werd de eerst paal voor de wijk Loerik I geslagen door Dirk Tommel, toenmalig staatssecretaris van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) onder kabinet Kok I.

De eerste voorschetsen, studies en maquettes voor Castellum dateren uit het midden van de jaren negentig. Na uitgebreid stedebouwkundig onderzoek werd besloten dat Houten Zuid geen groot winkelcentrum zoals Het Rond kreeg, maar wijkwinkelcentrum zou worden, dus dienstbaar aan en gericht op de bewoners van Houten Zuid. In het verlengde van de ontwikkeling en bouw van Houten Zuid werd winkelcentrum Het Rond in de periode 2006 tot 2013 vernieuwd en vergroot, passend bij de geprojecteerde, nieuwe bevolkingsomvang van 50.000 inwoners.

De plannen en bedoelingen voor Castellum waren vanaf eind jaren negentig heel ambitieus. Zo was het oorspronkelijk de bedoeling dat het maaiveld over het gehele gebied ca vier meter zou worden opgehoogd om het Castellum er fier bovenuit te laten steken en ondergronds extra ruimte te creeeren, voor bijv. autoparkeren. Als bekroning was daarbovenop een massieve, betonnen brug over de spoorlijn bedacht, met daarop langs het brede brugdek winkels. De brug zou vergeleken kunnen worden met een marktbrug over een grote rivier zoals er zovele te vinden zijn in Italië.

Met het verstrijken van de tijd blijkt de ontwikkeling van Castellum maar niet op gang te komen. De grondeigenaar/projectontwikkelaars aan met name de oostelijke zijde vinden het plan veel te ambitieus en te ingewikkeld. En duur en risicovol, vooral waar dit het winkelcentrum betreft. Ze zijn bang voor een te laag (financieel) rendement en willen liever bouwen voor het veilige middensegment van de woningmarkt, en er zo het onderste mee uit de kan halen.

 Daarbij willen ze het gebied zelf, dus buiten de gemeente om, ontwikkelen en realiseren (zelfrealisatie). De ontwikkelcombinatie zette hierop de hakken steeds dieper in het zand en volhardde in zijn standpunten. Het was inmiddels 2005 en er zat nog weinig beweging in. Van een veilige afstand keken ze rustig de kat uit de boom(gaard), terwijl in de Houtense gemeenteraad de coalitie en oppositie over elkaar heen vielen

. Ten einde raad bezweek de gemeente onder de steeds verder toenemende druk, ook vanuit de bevolking, om voor de noodzakelijke winkels te realiseren, en liet de gemeente het oorspronkelijke plan varen.

Om er beweging in te krijgen en eindelijk de winkels te kunnen gaan ontwikkelen werd gekoersd op het realiseren van alle winkels in het westelijke deel van Castellum, alwaar de ontwikkelaar wel wilde meewerken. Op deze manier kwamen de winkels wel in een stroomversnelling, maar ten koste van het geweldige plan.

Ondertussen hadden de onderhandelingen de realisatie van Castellum jarenlang vertraagd. Uiteindelijk zijn de winkels in Castellum West gerealiseerd en in Castellum Oost vooral veel woningen.

De eerste paal van Houten Castellum werd in december 2008 geslagen. Castellum-West werd gerealiseerd door Ontwikkelingsverband Houten, een samenwerking tussen AM, BPD, Dura Vermeer, Synchroon en Trebbe. De bouw ervan ging tijdens de woningbouwcrisis ging hier eerst gestaag door. Naast het winkelcentrum en 180 appartementen werd een wijk gebouwd met 300 grondgebonden woningen aan hoven, pleinen of de gracht.

Dan breekt in 2008 de Kredietcrisis uit, welke ook de woningmarkt meetrekt. Het failliet gaan van enkele grote banken en vele jaren van wanbeleid in de financiële sectoren trekt ook de woningbouw in Nederland naar beneden. Met deze crisis verdwijnen de oorspronkelijkeplannen voor Castellum definitief buiten beeld. Niet lang nadat de meeste woningen in Castellum Oost en Loerik V gereed waren, ging de projectontwikkelingscombinatie failliet.

Op donderdag 17 maart 2016 werd door het ontwikkelingsverband de laatste fase van Castellum ingeluid met het slaan van de eerste paal voor de bouw van de laatste 39 woningen, in Castellum West. Vanwege de crisis en de impact daarvan op de woningmarkt werd het programma grotendeels gewijzigd: geen appartementen meer, maar louter grondgebonden woningen.

 De ontwikkelaar wilde meer marktconform bouwen, met g woningen met tuinen.  Bijgevolg kregen de grachtwoningen aan deze kant van Castellum minder bouwvolume en hoogte en daardoor een wat minder imposant aanzicht dan Castellum Oost.

 Het kwam daarbij achteraf misschien wel goed uit dat het massieve winkel- plus woningbouwprogramma in Castellum West is gerealiseerd, waardoor oost en west Castellum in balans bleven.

In het voorjaar van 2018 werden de afronding en oplevering van de laatste Castellum-woningen gevierd met een feestje.

3.   Porta Basilica - Een basilica was een gebouw voor handel en rechtspraak in de Romeinse oudheid.De naam komt weliswaar uit het Grieks (Grieks: στοὰ βασιλική / stoà basilikē: 'koningshal'), maar basilica's als zodanig bestonden niet in het oude Griekenland.