Stichting Houtense Hodoniemen

Onderzoekt straatnamen, boerderijen, onroerend goed en adellijke families in Houten en omgeving

Familie Godin - Vuylcop (Bewerking)
Wapen van Ridderhofstad Vuylcop. Bron: Wikipedia. Wapen van Ridderhofstad Vuylcop. Bron: Wikipedia.


Familiewapen Godin. Bron: Huizenaanhetjanskerkhof.nl. Familiewapen Godin. Bron: Huizenaanhetjanskerkhof.nl.


   


Gezicht op voor- en zijgevel van huis Vuylcoop te Schalkwijk in 1975. naar een tekening van C.J.Th. Schut. Bron: Regionaal Archief (RAZU), 353, 54096, 125. Gezicht op voor- en zijgevel van huis Vuylcoop te Schalkwijk in 1975. naar een tekening van C.J.Th. Schut. Bron: Regionaal Archief (RAZU), 353, 54096, 125.


Kadasterkaart uit 1832 met in geel gearceerd de percelen grond die in die tijd bij kasteeltoren Vuylcop behoorden in Schalkwijk. Bron: HISGIS Utrecht. Kadasterkaart uit 1832 met in geel gearceerd de percelen grond die in die tijd bij kasteeltoren Vuylcop behoorden in Schalkwijk. Bron: HISGIS Utrecht.



Vuylcop (Vuylcoop) is een ridderhofstad in de provincie Utrecht in de vroegere gemeente Schalkwijk, nu Houten.


Kadasterkaart uit 1832 met in geel gearceerd (de Grote Laan) de percelen grond die in die tijd bij kasteeltoren Vuylcop behoorden in Schonauwen. Bron: HISGIS Utrecht. 15 Kadasterkaart uit 1832 met in geel gearceerd (de Grote Laan) de percelen grond die in die tijd bij kasteeltoren Vuylcop behoorden in Schonauwen. Bron: HISGIS Utrecht. 15


Kasteeltoren Vuylcop aan het Neereind 29 te Schalkwijk. Gewassen pentekening door Jan de Beyer uit 1749. Bron: Koninklijk Huisarchief, A/T 827. Kasteeltoren Vuylcop aan het Neereind 29 te Schalkwijk. Gewassen pentekening door Jan de Beyer uit 1749. Bron: Koninklijk Huisarchief, A/T 827.



Ligging

Fragment van een kaart van landerijen onder Schonauwen waarop de landerijen van het Utrechtse kapittel van St. Pieter op staan ingetekend maar ook de vroegst bekende intekening van kasteel Vuylcop gelegen aan de zuidzijde van de Schalkwijksewetering en Neereind 29. Bron: Het Utrechts Archief, kapittel St. Pieter, kaartboek. Fragment van een kaart van landerijen onder Schonauwen waarop de landerijen van het Utrechtse kapittel van St. Pieter op staan ingetekend maar ook de vroegst bekende intekening van kasteel Vuylcop gelegen aan de zuidzijde van de Schalkwijksewetering en Neereind 29. Bron: Het Utrechts Archief, kapittel St. Pieter, kaartboek.



Opvallend is dat de ridderhofstad, ondanks zijn naam, niet in de polder Vuylcop is gelegen, maar aan de zuidzijde van de Schalkwijkse wetering in het Waalse veld.


Kasteeltoren Vuylcop in (1970-1980/1985) aan het Neereind 29. Rond 1800 werd de toren van zijn bovenste verdieping ontdaan.. Ook de trap- en poorttoren werden gesloopt, waardoor het kasteel zijn oorspronkelijke vorm terugkreeg. Foto: O.J. Wttewaall. Kasteeltoren Vuylcop in (1970-1980/1985) aan het Neereind 29. Rond 1800 werd de toren van zijn bovenste verdieping ontdaan.. Ook de trap- en poorttoren werden gesloopt, waardoor het kasteel zijn oorspronkelijke vorm terugkreeg. Foto: O.J. Wttewaall.



Bouwhistorisch onderzoek heeft aannemelijk gemaakt dat het huis rond 1300 is gebouwd. In oorsprong was het een bakstenen woontoren van rond 7 x 10 meter met een kelder, twee verdiepingen en een zolder, gedekt door een schilddak en omgeven door een gracht.


Het Huys Vuylcop aan het Neereind 27 te Schalkwijk. Foto: O.J. Wttewaall. Het Huys Vuylcop aan het Neereind 27 te Schalkwijk. Foto: O.J. Wttewaall.




Op de oudst bekende kaart van het kasteel, in 1640 gemaakt door de landmeter J. van Diepenem in opdracht van het Utrechtse kapittel van St. Pieter van hun eigendom in Schonauwen en het Waalse Veld staat het huis nog ingetekend als een rechthoekige stenen toren. Wel staat ernaast nog een gebouw, dat we kunnen zien als een boerenhuis.


Kasteeltoren Vuylcop (Neereind 29, Schalkwijk) in de achttiende eeuw. Mogelijk getekend door Abraham de Haen. Collectie: Universiteitsbibliotheek Leiden. Kasteeltoren Vuylcop (Neereind 29, Schalkwijk) in de achttiende eeuw. Mogelijk getekend door Abraham de Haen. Collectie: Universiteitsbibliotheek Leiden.



 Op een prent uit 1698 heeft de toren een derde verdieping gekregen en staat er een traptorentje tegenaan. Bovendien staat er nu een vijf traveëen breed huis naast, bestaande uit twee verdiepingen waarvan de begane grond vensterloos, en een hoge zolder met dakkapellen. Tussen toren en huis staat een poortgebouwtje met ophaalbrug. Latere prenten uit 1731 en 1749 geven hetzelfde beeld.


Prentbriefkaart uit ca. 1900 met een jongetje op de stijger aan de Schalkwijksewetering met op de achtergrond twee dames en kasteeltoren Vuylcop (Neereind 29) foto gemaakt vanaf de Kaaidijk. Bron: Huisarchief Kasteeltoren Vuylcop / SHH archief. Prentbriefkaart uit ca. 1900 met een jongetje op de stijger aan de Schalkwijksewetering met op de achtergrond twee dames en kasteeltoren Vuylcop (Neereind 29) foto gemaakt vanaf de Kaaidijk. Bron: Huisarchief Kasteeltoren Vuylcop / SHH archief.



Archiefonderzoek heeft het waarschijnlijk gemaakt dat de uitbreiding van de ridderhofstad is gerealiseerd tussen 1682 en 1724 toen Gerard van Rossum eigenaar was. Hij was het ook die aan het begin van de 18de eeuw een oprijlaan liet aanleggen naar het zandpad tussen Utrecht en Culemborg, met een brug over de wetering.


Twee heren Heijman (eigenaar kasteeltoren) op de schaats op een winterdag in 1987 op de Schalkwijksewetering voor de kasteeltoren. Foto gemaakt door het toenmalige Rijksdienst voor de Monumentenzorg. Bron: Familiearchief Bernhard Heijman. Twee heren Heijman (eigenaar kasteeltoren) op de schaats op een winterdag in 1987 op de Schalkwijksewetering voor de kasteeltoren. Foto gemaakt door het toenmalige Rijksdienst voor de Monumentenzorg. Bron: Familiearchief Bernhard Heijman.



De ridderhofstad heeft van de 18de tot aan het begin van de 19de eeuw het karakter van een buitenplaats gehad. In de loop van de 19de eeuw is de uitbreiding, die er een buitenplaats van maakte, weer gesloopt zodat het huis nu weer in de oorspronkelijke staat (en gerestaureerd) aan de Schalkwijkse wetering staat.


Gezicht vanaf de weg (Neereind) langs de Schalkwijksewetering op de voor- en de zijgevels van het huis Vuylcop te Schalkwijk in 1715-1720. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 135320. Gezicht vanaf de weg (Neereind) langs de Schalkwijksewetering op de voor- en de zijgevels van het huis Vuylcop te Schalkwijk in 1715-1720. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 135320.



Ridderhofstad

Gezicht op kasteel Vuylcop en het daarnaast gelegen Huis Vuylcop. Op de voorgrond de Schalkwijksewetering in 1958. Aan het Neereind 29a/29b. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42053, 64. Gezicht op kasteel Vuylcop en het daarnaast gelegen Huis Vuylcop. Op de voorgrond de Schalkwijksewetering in 1958. Aan het Neereind 29a/29b. Bron: Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU), 353, 42053, 64.


   

Straatnaamboord aan het Neereind van Schalkwijk in juli 2021. Bij de kruising met de Lange Uitweg, Lagedijk en Neereind bij de Uitwegbrug. Foto: Sander van Scherpenzeel. Straatnaamboord aan het Neereind van Schalkwijk in juli 2021. Bij de kruising met de Lange Uitweg, Lagedijk en Neereind bij de Uitwegbrug. Foto: Sander van Scherpenzeel.



In 1538, toen Huijbert van Buuren tot Reijgersfort eigenaar was, kreeg het huis de status van ridderhofstad.

Het huis was tot aan het einde van de 18de eeuw een leen van het Huis van Vianen en Ameide. De eerste schriftelijke vermelding in het leenregister is die waarbij in 1392 Willem van Vuylcop met het huis beleend wordt.


De heer Bernard Heijman bij zijn kasteeltoren die hij in 1969 aankocht voor zijn pensioen bezigheid, staande op de Kaaidijk met op de achtergrond de Schalkwijksewetering en kasteeltoren Vuylcop (Neereind 29, 29a en 29b) foto uit de periode 1995-2000. Archief Kasteeltoren Vuylcop/SHH archief. De heer Bernard Heijman bij zijn kasteeltoren die hij in 1969 aankocht voor zijn pensioen bezigheid, staande op de Kaaidijk met op de achtergrond de Schalkwijksewetering en kasteeltoren Vuylcop (Neereind 29, 29a en 29b) foto uit de periode 1995-2000. Archief Kasteeltoren Vuylcop/SHH archief.



Aan de ridderhofstad is nooit het recht van ambachtsheerlijkheid verbonden geweest. De Heer van Vuylcop kon dus geen rechtsmacht uitoefenen over het rechtsgebied.


Zicht op de Schalkwijksewetering richting het zuidoosten gezien vanaf de Uitwegbrug op de Lange Uitweg met links de rotonde van de Jhr. Ramweg met De Trip en de Korte Uitweg in juli 2021. Foto: Sander van Scherpenzeel. Zicht op de Schalkwijksewetering richting het zuidoosten gezien vanaf de Uitwegbrug op de Lange Uitweg met links de rotonde van de Jhr. Ramweg met De Trip en de Korte Uitweg in juli 2021. Foto: Sander van Scherpenzeel.



Het ontginningsgebied het Waalse Veld heeft van den beginne af, dat wil zeggen na de ontginning die aan het begin van de 12de eeuw ter hand werd genomen, onder de rechtsmacht van de Heren van Schalkwijk gelegen, en was dus een deel van het gerecht en later van de gemeente Schalkwijk.


De heer Bernard Heijman bezig met de restauratie van de kasteeltoren Vuylcop bezig in de periode 1985-1995. Bron: Huisarchief Vuylcop/SHH. De heer Bernard Heijman bezig met de restauratie van de kasteeltoren Vuylcop bezig in de periode 1985-1995. Bron: Huisarchief Vuylcop/SHH.



Het kasteel wordt thans beheerd door de Stichting Vuylcop.


De heer Bernard Heijman laat een gezelschap van een aantal mensen de vorderingen van de restauratie van de kasteeltoren Vuylcop zien in de periode in ca. 1990-1995. Bron: Huisarchief Vuylcop/SHH. De heer Bernard Heijman laat een gezelschap van een aantal mensen de vorderingen van de restauratie van de kasteeltoren Vuylcop zien in de periode in ca. 1990-1995. Bron: Huisarchief Vuylcop/SHH.


      

Handtekening van 'jonkvrouwe' A.B.W. van Westrenen van Lauwerecht douairière van Van der Brugghen ten overstaan van de Utrechtse notaris Pieter Adriaan van Schermbeek voor de verkoop van kasteeltoren Vuylcop op zaterdag 2 mei 1829 aan dorpsarts van Schalkwijk Willem Backer per opbod op een veiling voor f. 5. 230-, gulden. Bron: Het Utrechts Archief, 34-4, U321A054. Handtekening van 'jonkvrouwe' A.B.W. van Westrenen van Lauwerecht douairière van Van der Brugghen ten overstaan van de Utrechtse notaris Pieter Adriaan van Schermbeek voor de verkoop van kasteeltoren Vuylcop op zaterdag 2 mei 1829 aan dorpsarts van Schalkwijk Willem Backer per opbod op een veiling voor f. 5. 230-, gulden. Bron: Het Utrechts Archief, 34-4, U321A054.



Overgenomen van Vuijlcop Wikipedia.


Prentbriefkaart van kasteeltoren Vuylcop (kopie) in noordelijke richting gezien. In de periode 1950-1960. Bron: Huisarchief Vuylcop/SHH. Prentbriefkaart van kasteeltoren Vuylcop (kopie) in noordelijke richting gezien. In de periode 1950-1960. Bron: Huisarchief Vuylcop/SHH.

*

Beschrijving uit het gemeentearchief Schalkwijk van de historie van kasteel Vuylcop (1). Bron: RAZU, 111. Beschrijving uit het gemeentearchief Schalkwijk van de historie van kasteel Vuylcop (1). Bron: RAZU, 111.


Beschrijving uit het gemeentearchief Schalkwijk van de historie van kasteel Vuylcop (2). Bron: RAZU, 111. Beschrijving uit het gemeentearchief Schalkwijk van de historie van kasteel Vuylcop (2). Bron: RAZU, 111.


Beschrijving uit het gemeentearchief Schalkwijk van de historie van kasteel Vuylcop (3). Bron: RAZU, 111. Beschrijving uit het gemeentearchief Schalkwijk van de historie van kasteel Vuylcop (3). Bron: RAZU, 111.


Beschrijving uit het gemeentearchief Schalkwijk van de historie van kasteel Vuylcop (4). Bron: RAZU, 111. Beschrijving uit het gemeentearchief Schalkwijk van de historie van kasteel Vuylcop (4). Bron: RAZU, 111.


Foto van de achterkant (kopie van kopie) van de kasteeltoren Vuylcop in de periode van 1965-1980. Bron: Huisarchief Vuylcop/SHH. Foto van de achterkant (kopie van kopie) van de kasteeltoren Vuylcop in de periode van 1965-1980. Bron: Huisarchief Vuylcop/SHH.


Het Neereind van Schalkwijk in de richting van het noordwesten gezien in juli 2021. Foto: Sander van Scherpenzeel. Het Neereind van Schalkwijk in de richting van het noordwesten gezien in juli 2021. Foto: Sander van Scherpenzeel.


Prentbriefkaart van kasteeltoren Vuylcop (kopie) in noordelijke richting gezien. In de periode 1960-1970. Bron: Huisarchief Vuylcop/SHH. Prentbriefkaart van kasteeltoren Vuylcop (kopie) in noordelijke richting gezien. In de periode 1960-1970. Bron: Huisarchief Vuylcop/SHH.


Bekendmaking door de burgemeester van Schalkwijk op 12 oktober 1927 waarbij het jachtrecht van de 'Ridderhofstad Vuylcop'' wordt besloten op een waarde van ƒ.2.730-, gulden. Bron: RAZU, 113. Bekendmaking door de burgemeester van Schalkwijk op 12 oktober 1927 waarbij het jachtrecht van de 'Ridderhofstad Vuylcop'' wordt besloten op een waarde van ƒ.2.730-, gulden. Bron: RAZU, 113.


Gezicht op de voor- en de zijgevels van het huis Vuylcoop aan de Schalkwijksewetering te Schalkwijk (gemeente Houten), met rechts de woontoren van de ridderhofstad in 1700-1790. Naar een tekening van L.P. Serrurier. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 202016. Gezicht op de voor- en de zijgevels van het huis Vuylcoop aan de Schalkwijksewetering te Schalkwijk (gemeente Houten), met rechts de woontoren van de ridderhofstad in 1700-1790. Naar een tekening van L.P. Serrurier. Bron: Het Utrechts Archief, catalogusnummer: 202016.



Het Huis Vuylcop in 1732 naar een tekening van Abraham de Haen (1707-1747) en Cornelis Pronk (1691-1759). Bron: Geheugen.delpher.nl/Universiteits bibliotheek Leiden. Het Huis Vuylcop in 1732 naar een tekening van Abraham de Haen (1707-1747) en Cornelis Pronk (1691-1759). Bron: Geheugen.delpher.nl/Universiteits bibliotheek Leiden.


Kasteeltoren Vuylcop (kopie) in noordelijke richting gezien. In de periode rond 1950. Bron: Huisarchief Vuylcop/SHH/Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort. Kasteeltoren Vuylcop (kopie) in noordelijke richting gezien. In de periode rond 1950. Bron: Huisarchief Vuylcop/SHH/Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort.


Huis Vuylcop aan het Neereind 27 te Schalkwijk in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 87.643. Huis Vuylcop aan het Neereind 27 te Schalkwijk in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 87.643.


Kasteeltoren Vuylcop gezien vanaf de achterkant midden 18e eeuw. Met rechts van het midden gezien de bomen langs de oprijlaan van Vuylcop. Bron: Bijzondere Collecties Leiden - Gehuegen.delpher.nl. Kasteeltoren Vuylcop gezien vanaf de achterkant midden 18e eeuw. Met rechts van het midden gezien de bomen langs de oprijlaan van Vuylcop. Bron: Bijzondere Collecties Leiden - Gehuegen.delpher.nl.


Kasteeltoren Vuylcop aan het Neereind 29 te Schalkwijk in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 87.642. Kasteeltoren Vuylcop aan het Neereind 29 te Schalkwijk in oktober 1963. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort, beeldbank, documentnummer: 87.642.


Kasteeltoren Vuylcop aan het Neereind 29 te Schalkwijk gezien in 1743. Bron: Onbekend. Kasteeltoren Vuylcop aan het Neereind 29 te Schalkwijk gezien in 1743. Bron: Onbekend.


   

E-mailen
Info