17. Laan van Wulven - , 1734 - 1987 De Laan van Wulven was een laan die lag tussen de vroegere Wulfsedijk nu de Keercamp en de voormalige Utrechtseweg, nu Pelgrimsborch en Troubadoursborch geheten. Voor zover bekend wordt de Laan van Wulven voor het eerst genoemd in de archieven in het jaar 1734. Het einde van de laan was in het jaar 1987. De laan was een lange rechte laan met aan weerzijde beplant met bomen. Op 7 januari 1734 wordt ten overstaan van notaris M. Overvest door verhuurder Johanna Praam aan de huurder Peter Aalbertse Buys een hofstede, boomgaard en bouwland verpacht in de omgeving en ten zuidoosten van de Wulfsewetering. De opgemaakte akte hiervan vermeld onderanderen dat er wordt verpacht 13 ½ morgen bouw- en weiland, aan de oostzijde van de Wulfsewetering, de belending hiervan wordt vermeld als ‘naast de nieuwe laan van Wulven’. Het kan zijn dat de laan in die periode ook daadwerkelijk is aangelegd of veel eerder. De vroegst bekende bron is deze akte waarin de laan wordt genoemd. Johanna Praam haar echtgenoot is de weduwnaar Henricus van der Graaff de Vapour. Hun zoon is Hendrik van der Graaff de Vapour. Die in de akte van 1734 nog wordt vermeld als onmondige zoon. In het jaar 1719 vererft Henricus het kasteel Wulven en zijn landerijen van zijn oom Pierre Paget de Bragard Hendrik zijn zoon wordt de eigenaar van kasteel Wulven in 1724. Hendrik trouwd in 1743 met Adriana de la Barre. Kasteel Wulven stond naast het ‘Rechthuis van Wulven’, aan de huidige Koedijk 1. Het draagt wel de naam van rechthuis maar het was van oorsprong een boerderij. In deze voormalige boerderij zit nu restaurant De Colonië. De laan en de omliggende landerijen en het kasteel Wulven vormde in deze tijd het gerecht Wulven. Dit gerecht lag globaal gezien ten oosten van de Wulfsewetering (bedrijventerrein Het Rondeel) en ten westen van de voormalige Utrechtseweg. Voor de huidge beeltenis is dat ten westen van de Troubadoursborch, Tiellandtspad, Lupine-oord en De Poort. Op 4 september 1736 wordt de laan nogmaals genoemd als naaste belending in een akte. Ten overstaan van notaris M. Overvest verhuurt Hendrik vrijwel dezelfde hofstede met bouw- en weiland in het gerecht van Wulven. De huurder is Dirck Wynands Ebscamp, die dan nog minder jarig is. Als voogd treed zijn moeder op Hermyntje Gybertss van den Eykelboom. Enige honderde meters ten westen van het kasteel Wulven werd in 1645 kasteel Heemstede gebouwd aan de Heemsteedseweg. In 1723 wordt de Franse hugenoot, heer Esaye Gillot eigenaar van kasteel Heemstede. Esaye Gillot huwd met Madelaine Desormeaux, zij is een Waalse predikantsdochter afkomstig uit Haarlem. Uit dit huwelijk komen 2 zonen voort, Esaye en Jacques Gillot. In het gerecht van Houten en ‘t Goy stond aan de voormalige Utrechtseweg, de hofstede Den Oord met bakhuis. Nu geadreseerd aan de Tarwe-oord 2, 2a en 4. Deze hofstede Den Oord grensde aan het gerecht van Wulven. De hofstede met het bijbehorende land komt in 1729 in eigendom van de heer Esaye Gillot, heer van Heemstede. De heer Willem van Egmond van de Nyenburg (1654 - 1728) was tot zijn overlijden eigenaar van het land en hofstede Den Oord. Bij de openbare verkoping voor notaris Th. Vosch van Avesaet op 5 maart 1729 koopt Esaye Gillot de grond en hofstede Den Oord in het gerecht van Wulven en Houten. Na de koop van Den Oord en het bijbehorende land. Verhuurd Gillot de hofstede op 6 mei 1729 ten overstaan van notaris T. Vosch van Avezaat aan Teunis Aertsen van Doorn. Naast het kasteelterrein van Wulven ten zuiden hiervan lag een stuk grond van 5.55 morgen groot. Deze grond was gelegen tussen de voormalige Wulfsedijk en de Wulfsewetering. Het stuk grond gelegen in het gerecht van Wulven, wisseld in 1741 van eigenaar van het Heilige Geestgasthuis komt het in handen van Esaye Gillot. In de notariële akte die is opgemaakt bij notaris C.F. Pronckert wordt de laan genoemd aan de westzijde van 2 morgen land gnoemds als zijnde naam ‘Uyterstedyk’. Wat de betekenis kan hebben als ‘uiterst, ver of lang gerekt’. De laan was op plattegrond of vanaf het buitengbied gezien lang gerekt en lang. Het noordelijkste puntje van dit stuk grond is nu terug te vinden in de huidige situatie als zijnde de grens van het manifestatieterrein aan de Keercamp en de kinderboerderij de ‘Speelheuvel’. De laan eindigde ook hier precies bij dit punt. Een straat, weg of laan wordt niet voor niets aangelegd, het is altijd de bedoeling geweest dat het tracé van zo iets ergens naar toe leid. Als ontsluiting voor naast gelegen gebouwen of landerijen. Nou is het aannemelijk bij het aanleggen van de Laan van Wulven dat de eigenaar en/of pachter(s) van de hofstede Den Oord, de laan als kortere weg hebben aangelegd om naar het stuk grond te komen wat ten zuiden van het kasteelterrein van Wulven lag als zijnde bouwland, weiland of boomgaard. Al zit er wel een verschil in van 7 jaar, vanaf de zover bekendste eerste vermelding van de laan, tot het moment dat de heer van Heemstede het stuk grond koopt aan het uiteinde van de laan. De eerste genoemde rede voor de aanleg van de laan omstreeks 1734 is de meest aannemelijke.
Maar er zouden ook nog een andere rede een rol hebben gespeeld? De laan diende ook als erf afscheiding voor de 2 stukken grond met de naam ‘de Kamp’, noordkant en ‘de Heuvel’ aan de zuidkant van de laan gelegen. Op oude plattegronden zie je dat er nog een klein slootje liep vanaf de noordoost kant van de laan lopend met een flauwe zuidwestelijk loop om vervolgens te eindigen te zuiden van de laan. Voor het jaar 1734 vormde deze sloot de erfafscheiding van deze 2 stukken grond. Het is dan ook een mogelijkheid dat de heren Vapour van Wulven en Gillot van Heemstede al rond het jaar 1729 onderling afspraken hadden gemaakt als goed zijnde buren om de erfafscheiding te verfraaien door middel van de aanleg van een laan. De heer Gillot werd immers in 1729 eigenaar van de hofstede Den Oord. De precieze rede voor de aanleg van de laan blijft gissen zolang er geen schriftelijk bewijs is gevonden van het hoe en waarom. Op 22 september 1827 wordt kasteel Wulven met z’n landerijen en de laan ten overstaan van notaris Nicolaas Wilhelmus Buddingh verkocht aan baron François Jean baron De Wijkerslooth de Weerdesteyn. Die kort daarna het kasteel laat slopen. Op 17 april 1828 wordt in de gemeente Oud Wulven de schouw op de wegen, kraainesten en eksternesten gehouden op de Laan van Wulven worden 2 nesten aangetroffen waarvoor de baron De Wijkerslooth een boete krijgt van 56 gulden. Schouwen als deze werden al vanaf de 16e eeuw gehouden om wegen in goede staat te houden en overlast van kraaien en eksters tegen te gaan. Als de weg niet in goede staat was of er nesten werden aangetroffen op het land van een eigenaar kon hij een boete krijgen. Op 14 januari 1919 valt in de krant Het Centrum te lezen dat Mr. J.B.L.C. Ch. Baron de Wijkerslooth de Weerdesteyn te Utrecht ten overstaan van de notaris Stokvis een deel van z’n landerijen verkoopt en worden er verschillende percelen grond verkocht. In het artikel staat te lezen dat de laan wordt genoemd als zijnde de ‘Lange Laan’. In de jaren ‘70 van de twintigste eeuw koopt de gemeente Houten landerijen op ten behoeve van de uitbouw van Houten noord (groeikern) in die tijd is de grond waarop de Laan van Wulven ligt in eigendom van jonkvrouwe Johanna Maria de Wijkerslooth de Weerdesteyn (1911); zij trouwde in 1938 met mr. Frans Joan baron van Hövell tot Westervlier en Wezeveld (1910) die burgemeester was van Amstenrade en van Oirsbeek (Limburg). In de periode 1974-1976 wordt de laan met de landerijen en de boerderij ‘Nieuw Wulven’, Wulfsedijk 8 nu de Keercamp geheten verkocht aan de gemeente Houten. In het taxatierapport wat wordt opgemaakt betreffende de schadeloosstelling wordt de laan getaxeerd op een bedrag van 21.562,50 gulden. De laan stond bij het kadaster in de gemeente Houten bekend onder sectie: E perceel nummer 341 ter grote van 0.57.50 ha. De laan telde op dat moment circa 300 populieren bomen. De gemeenteraad van Houten besloot tot aankoop van het onroerendgoed op 27 augustus 1974 voor 925.000 gulden. Na het besluit lag de provincie Utrecht nog enige tijd dwars. Op 28 juni 1976 werd ten overstaan van notaris H.G. van Otterlo het eigendomsbewijs voor de gemeente Houten opgemaakt. Waarna de laan, landerijen en de boerderij in eigendom verkregen werd. In het Utrechts Nieuwsblad van 27 september 1983 met als titel ‘Rij grote populieren past niet’, wordt de laan vermeld alszijnde ‘Karrespoor’. In het artikel wordt erop ingegaan dat de laan zo goed als zeker plat gaat. Er wordt omschreven dat de populieren van de laan niet goed in te passen zijn de nieuw aan te leggen groenzone (Imkerspark). Uit onderzoek bleek ook dat de populieren vanaf 1983 nog circa 5 jaar mee konden. Het artikel over de laan werd geschreven in het kader van de voorbereiding van de ‘Structuurafspraak Houten-West. In dit plan werd omschreven hoe de verkeersafwikkeling van het toen nog grote deels te bouwen Houten-west er moest komen uit te zien. Op 20 december 1983 werd door de raad van Houten de structuurafspraak vastgesteld. Waarop je kan zeggen dat dit het besluit was waarbij de laan voorgoed grotendeels werd opgeruimd. Het enigste gedeelte wat van de laan nog over is, is een klein gedeelte van de Keercamp net liggend voor de kinderboerderij. Met in het verlengde van de weg een stuk fietspad ten noorden gelegen van de Imkersplas. Waarna het oude gedeelte van de laan ophoud net voor de zuidoostelijk bocht die het pad om de plas maakt. De laan kende in de periode van de 18e tot en met de 20 ste eeuw vele volksmond namen. De laan behoorde voor het grootste gedeelte van zijn leven niet tot gemeentelijk eigendom. Dus kon er in eerdere tijden geen officiële naam aan gegeven worden. Ik heb alle mijn bekende namen verzameld en leg ze hier kort en krachtig aan u uit. 1. Groenelaantje: naar het groene karakter van de bomen en de struiken die in de lente en de zomer in bloei stonden. Wat ook kan is dat de naam Groenelaantje terug gaat op het feit dat de laan weinig gebruikt werd door verkeer en dat het pad er groen uitzag met beplanting. 2. Houtlaantje/Vrijerslaantje: 'Houtlaantje' gaat mogelijk terug op de katholieke kerk. In de eerste helft van de 20e eeuw werd vanaf de t-splitsing Houtlaantje/Utrechtseweg door katholieke gelovige de nieuwe neomist (pasgewijd priester) opgewacht, meestal met de fiets aan hand om met de neomist mee te reizen naar het toen nog dorp Houten. 'van het houtje zijn', wil zeggen van het katholieke geloof zijn. Waarschijnlijk vandaar de naam Houtlaantje. Het Houtlaantje wordt ook vermeld in een boek uitgegeven in 1987 waarin wordt verteld over de geschiedenis van de Openbare Lagere School op ‘t Groen (Plein). En de Reformatorische basisschool Johannes Bogermanschool toen nog gevestigd op de hoek van de Lobbendijk en de Koningin Wilhelminaweg. Op de Bogermanschool werkte meester Otto in de oorlogsjaren van de Tweede Wereld oorlog. Deze meester gaf ook gymles. Als het dan mooi weer was gaf hij zijn gymles op het Houtlaantje waar de kinderen dan lekker konden ravotten. Zo staat er geschreven. ‘Vrijerslaantje’ gaat vrijwel zeker terug op het feit dat verliefde stelletjes er zich bevonden om er te gaan wandelen. Want vrijer heeft de betekenis van geliefde, levensgezel, lief, lieverd, lieveling, lover, vriendje. 3. Karrespoor: naar de karre sporen van wagens, fietsen of auto’s die er wel eens reden. 4. Laan van Wulven: op plattegronden uit het midden van 19e eeuw wordt de laan genoemd als zijnde de ‘Laan van Wulven’. Tegenwoordig wordt het laantje tegenover restaurant De Colonië, Koedijk 1 ook wel genoemd als de Laan van Wulven. Deze laan was de oorspronkelijke oprit naar het naast gelegen kasteel Wulven dat ergens in de periode 1827-1832 is gesloopt. Deze laan met aan weerszijde weiland met ten noordwesten ervan een tennisvereniging. Moet zeker uit de 13 eeuw stammen, want kasteel Wulven wordt voor het eerst vermeld in 1296. 5. Lange Laan: naar zijn lange ligging of lang uitziende ligging gezien uit het toen nog open buitengebied van Houten noordwest. 6. Populierenlaan: naar de circa 285 tot 300 populieren bomen die aan weerszijde van de laan geplant waren. 7. Uyterstedyk: zie eerdere uitleg. Een laan met een grote geschiedenis in het gebied van Houten en Wulven die zeker zijn vroegere aanwezigheid beschreven mag hebben op historische gebied. [1] Tegenover de kinderboerderij, Keercamp 17 [2] In de buurt of naast gelegen land of object [3] HUA, 34-4 Notarissen in de stad Utrecht 1560-1905, U176a002. [4] Nog niet volwassen [5] Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, onder redactie van B. Olde Meierink, Utrecht, Uitgeverij Matrijs, 1995. [6] In de 18e eeuw bekend onder de namen Houtensche Zandpad, Zandpad of Utrechtsche Dijk [7] Archief Alkmaar, Inventaris van het archief van de Familie Van Egmond van de Nijenburg, 1428-1765 [8] HUA, 34-4 Notarissen in de stad Utrecht 1560-1905, U169a004. [9] HUA, 34-4 Notarissen in de stad Utrecht 1560-1905, U118a006. [10] HUA, 34-4 Notarissen in de stad Utrecht 1560-1905, U162a022. [11] Utrechts volksblad : sociaal-democratisch dagblad 21-09-1827 [12] RHCZOU, Oud Wulven 110, 60 notulen van de raad. [13] http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Wijkerslooth [14] Kinderboerderij De Speelheuvel, Keercamp. [15] RHCZOU, 114 Houten, 5-2 [16] RHCZOU, 286 Houten, raadsnotulen 1982-1983 1744. [17] De kerk in het midden, De parochie Houten 1798-1998, P.M. Heijmink Liesert [18] 50 jaar Christelijk onderwijs Houten 1937-1987, C van Dalen e.a.
|